Taşıma hukuku üzerine çalışmalarıyla bilinen Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Sami Aksoy, Türk havacılık mevzuatında uçuş iptalinde yolculara belli şartların mevcudiyeti halinde güzergah değişikliği ve bilet iadesinin yanı sıra ek parasal tazminat hakkı tanındığını belirtti.
AB’nin 261/2004 sayılı tüzüğüne paralel olarak hazırlanan yönetmelikte, tazminatların, avro üzerinden hesaplandığını ifade eden Dr. Aksoy, döviz kurundaki artışın tazminatların da haddinden fazla yükselmesine neden olduğunu söyledi.
Dr. Aksoy, “Örneğin, yolcu, havalimanına gelmiş ve iptalden o an haberdar edilmiş ise yolcuya planlanan hareket saatinden en fazla bir saat önce ayrılmasına ve son varış yerine planlanan varış saatinden en fazla iki saat sonra ulaşmasına olanak veren yeni bir uçuş teklif edilmediği sürece, yolcu havayolu şirketinden uçuş mesafesine göre değişen oranda tazminat alma hakkına sahiptir. Ancak havacılık sektöründe uçuş iptalleri teknik ya da operasyonel bir sebepten de gerçekleşmiş olabilir. Şayet ucusu icra eden havayolu şirketi tum tedbirleri almasına ragmen hava durumu, grev gibi olağanüstü hallerin iptale neden oldugunu kanıtlayabildiği takdirde tazminat odemekle yukumlu olmaz. Bu noktada; iptal, yolcu hakları ve avro ilişkisine değinmekte de fayda var” diye konuştu.
“Bu durum, olması gereken hukuka uygun değil”
AB para birimi avrodaki yükselmenin, yolcu hakları açısından da havayolu şirketlerinin son derece aleyhine bir durum oluşturduğunu söyleyen Dr. Aksoy, "Yolcu Hakları Yönetmeliği’ndeki tazminatlar, AB Tüzüğü gereği avro üzerinden kaleme alınmıştır. Ancak 1 avronun yaklaşık 6,8 TL olması, tazminatların da haddinden fazla yükselmesine neden olmuştur. Bir örnek vermek gerekirse tüm iç hat uçuşlarında tazminat, 100 avronun karşılığı Türk Lirası’dır. Yani ortalama 150 TL bedelle bilet satın alan bir kimsenin, uçuşu iptal olur ve tazminat şartları sağlanırsa yolcu, genel başvuru hakkının yanı sıra yaklaşık 680 TL ek tazminata kavuşmaktadır. Bu durum, olması gereken hukuka uygun değildir” dedi.
Yeni düzenleme yapılsın çağrısı
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından 2017 yılı içerisinde Yolcu Hakları Yönetmeliği Taslağı yayımlandığını, ancak yönetmelikte henüz bir değişiklik yapılmadığını hatırlatan Dr. Aksoy, "2017’de yayınlanan bu taslakta, iç hat uçuşlar bakımından 100 yerine 50 avro; bin 500 kilometre veya daha kısa tüm dış hat uçuşlarında ise 250 yerine 125 avro hükme bağlanmıştı. Eğer AB mevzuatına uyum sürecine etki etmeyecekse yönetmelikte yapılacak bir değişiklikle parasal değerler avrodan çıkartılmalı, düşürülmesi ya da bu konuda bilet bedeli gibi üst sınır getirilmelidir” diye konuştu.
Dış hat uçuşlarında tazminat artıyor
Dr. Aksoy, dış hat uçuşlarında tazminatların arttığını da hatırlatarak, "Örneğin İstanbul-KKTC Ercan arası uçuş yaklaşık 760 kilometre uzunlukta. Yönetmeliğe göre tazminat olarak dış hat uçuşlarında yolculara 1500 kilometre veya daha kısa tüm uçuşlar için 250 avronun Türk Lirası cinsinden karşılığının ödenmesi gerekir. Buna göre, olağanüstü bir durum olmaksızın uçuş iptaline karar veren havayolu şirketleri bu rotada yolcu başına yaklaşık bin 700 TL tazminat ödemek zorunda. Bin 500 ile 3 bin 500 kilometre arası uçuşlar için 400 avro, 3 bin 500 kilometreden daha uzun uçuşlar için 600 avro veriliyor. Tazminat alacaklarının Türk Lirası cinsinden karşılığı hesaplanırken biletin satın alındığı, yani bilet için ödemenin yapıldığı güne ait Merkez Bankası döviz satış kuru esas alınıyor” dedi.
Havayollarındaki Tazminatlar İçin TL Çağrısı
Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Sami Aksoy, döviz kurundaki artışın, ’Havayoluyla Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik’te belirtilen tazminatların haddinden fazla yükselmesine neden olduğunu ve havayolu şirketlerinin aleyhine bir durum oluşturduğunu söyledi. Tazminatların, tüm iç hat uçuşlarında 100 avro, dış hatlarda ise bin 500 kilometre veya daha kısa tüm uçuşlar için 250 avronun karşılığı Türk Lirası olduğunu hatırlatan Aksoy, "Eğer Avrupa Birliği (AB) mevzuatına uyum sürecine etki etmeyecekse yönetmelikte yapılacak bir değişiklikle parasal değerler, ya avrodan çıkarılmalı ya da bu konuda bir üst sınır getirilmeli” dedi.
