Iranli Akademisyen Kerimi, Viyana'daki Nükleer Müzakerelerin Ruhani Döneminde Sonuçlanacagi Görüsünde Açiklamasi

MUHAMMET KURSUN - Iran'in baskenti Tahran'daki Behesti Üniversitesi Uluslararasi Iliskiler Bölümü Ögretim Görevlisi Sasan Kerimi, Avusturya'nin baskenti Viyana'da devam eden nükleer anlasma müzakerelerinin Cumhurbaskani Hasan Ruhani hükümeti döneminde sonuçlanmasini bekliyor.

Iranli akademisyen Kerimi, 18 Haziran'da yapilacak 13. cumhurbaskanligi seçimleri, seçim sonrasi olusacak siyasi ortam ve yeni Tahran yönetiminin uluslararasi camia ile iliskilerine dair AA muhabirine degerlendirmede bulundu.

Viyana'daki müzakerelerin büyük bölümünün tamamlandigini ancak birçok nihai kararin hala verilmedigini belirten Kerimi, "Nükleer anlasma ve yaptirimlarla ilgili bir sonuca varilirsa bu hükümet (Ruhani) döneminde hayata geçecektir. Viyana'daki müzakerelerin seçim sonrasina ya da Iran'daki yeni hükümet dönemine kalacagini düsünmüyorum." ifadelerini kullandi.

Iran lideri Ali Hamaney'in dis siyasetin hükümet ve Disisleri Bakanligi tarafindan degil üst organlar tarafindan belirlendigini açiklayarak bu noktadaki tartismalara noktayi koydugunu hatirlatan Kerimi, "Yeni hükümetin politikasi ve tarzi, anlasmanin hayata geçmesi noktasinda etkili olacaktir. Dis siyasetle ilgili kararlar üst organlar tarafindan aliniyor ancak hükümet bunun uygulanmasinda etkilidir." dedi.

Iran'daki dis siyasetin rejim tarafindan belirlendigini ve hükümetlerin degismesiyle degismeyecegini kaydeden Kerimi, 18 Haziran'da seçilecek yeni cumhurbaskaninin, Ruhani'nin izledigi siyasetten farkli bir yol takip etmeyecegini söyledi.

- "Reisi'nin dis siyaset tecrübesi yok"

Kerimi, Ruhani'nin Bati ile Dogu arasinda dengeli bir siyaset izlemeye çalistigi, ancak muhafazakarlarin daha çok Dogu blokuna yönelecegi yorumunda bulundu.

Seçimin favorisi olarak gösterilen Yargi Erki Baskani Ibrahim Reisi'nin durumuna deginen Kerimi, sunlari aktardi:

"Ibrahim Reisi'nin dis siyaset tecrübesi yok. Bu nedenle diger adaylardan Said Celili, Reisi'nin lehine seçimlerden çekilirse dis siyaset ve diplomasi kendisine teslim edilecektir. Reisi, uluslararasi anlasmalara zarar vermek istemeyecektir ve yenisini de yapmaya çalismayacak. Celili dis siyasette etkili olursa fikir ayriliklari olabilir."

- "Reisi, Türkiye ve Rusya ile daha fazla yakinlasmak isteyecektir"

Muhafazakar aday Reisi'nin yaptirimlarin kaldirilmasi ve bölgedeki gerginligin düsürülmesi için çaba gösterecegine dikkati çeken Kerimi, "Reisi, Çin ile yapilan anlasmanin hayata geçirilmesini önceleyecek. Türkiye ve Rusya ile daha fazla yakinlasmak isteyecektir. Azerbaycan ile de faaliyetlerini artirmaya çalisacaktir." diye konustu.

Muhafazakarlarin ekonomiyi düzeltmeleri için ülkede meydana gelebilecek gerginlikleri önlemeleri gerektigine vurgu yapan Iranli uzman, söyle devam etti:

"Bu süreç Donald Trump dönemiyle mukayese edilemez. Joe Biden yönetimi daha çok Barack Obama yönetimine benziyor. O yüzden nükleer anlasma da Obama döneminde oldugu gibi uygulanmalidir. Bankacilik iliskilerimiz ile ticari faaliyetlerimiz dis siyaset çerçevesinde sekilleniyor. O nedenle gerginligin bitirilmesi ve ticaretin canlanmasi için dis siyaset çok önemlidir. Geride kalan yillarda bunu tecrübe ettik."

Kerimi, Iran ile Çin arasinda yapilan 25 Yillik Kapsamli Is Birligi Anlasmasinin da hükümetin (Ruhani) degil Hamaney'in bir projesi oldugunu dile getirdi.

Iranli akademisyen, "Seçimlerde cumhurbaskanligi adayligi veto edilen Ali Laricani Çin dosyasindan sorumluydu. Laricani, Disisleri Bakani Cevad Zarif ile iyi anlastigi için Hamaney tarafindan bu projeyle görevlendirildi. Hükümet degisecegi ve muhafazakarlarin eline geçecegi için Laricani'nin yerine baska birisinin bu konuyla ilgili görevlendirilecegini düsünüyorum." diyerek sözlerini tamamladi.