İsrail Sazanı İçin 'Sürek Avı' Önerisi

DİLEK SEZEN - Türkiye'de iç suları tehdit eden ve halk arasında "İsrail sazanı" olarak bilinen carassiuslar için "sürek avı" önerisinde bulunuldu.

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Nazmi Polat, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de iç sulardaki doğal balık türlerinin halk arasında "İsrail sazanı" olarak bilinen carassius karşısında tehlike altında olduğu, kısa sürede önlem alınmazsa doğal türlerin yok olacağı uyarısı yaptı.

Orta Asya, Hint kökenli bir balık olan İsrail sazanının bulundukları sularda baskın hale geldiğini ve diğer türleri yok ettiğini anlatan Polat, "İç sularımızda doğal faunamızı tehlike altına alan ve onların neslini yok etmeye doğru götüren bir istilacı balıkla karşı karşıyayız." dedi.

İsrail sazanlarının çok ilginç ekolojik toleransları olduğunu belirten Polat, şöyle devam etti:

"Bu balıklar soğuk, sıcak, kirli, başka balık türünün yaşamadığı sularda, acı suda bulunabiliyor, çok dayanıklı bir tür. On saat önce avlanan balıkların tekrar suya bırakılsa hemen yüzeceğini görüyorsunuz, normalde diğer balıkların bu sürede öldüğünü görürsünüz. Buzdolabındaki carassiusu 3-4 gün sonra suya bıraksanız yüzüp gidecekler o kadar dayanıklı türler. Eğer bir ortamda turna gibi yırtıcı bir balık varsa vücut yüksekliklerini artırmak suretiyle turnanın ağzına giremeyecek bir şekle geliyor. Turnanın bu şekilde tüketmesi mümkün değil çünkü vücut yüksekliği çok fazla. Turna yırtıcı tür olmasına rağmen onun olduğu habitatlarda da kısa sürede baskın tür haline geliyor."

- "Tedbir almazsak yakın gelecekte doğal faunamızın örneklerini göremeyeceğiz"

Polat, iç suların hemen hepsinde İsrail sazanının ciddi tehlike olmaya başladığına işaret ederek, "Tedbir almazsak yakın gelecekte doğal faunamızın örneklerini, severek tükettiğimiz balıkları bir daha göremeyeceğiz, bunu Terme ilçesindeki Simenit Gölü'nde turna balıklarında görüyoruz, yakın bir gelecekte turna cenneti olan Simenit turnasız hale gelecek. Ladik Gölü'nde bu balık yoktu şu an ağlardan en çok çıkan balık." diye konuştu.

Kuzey yarım küredeki balık türlerinin yılda bir kez, İsrail sazanının ise senede 9'a kadar döl verdiğini belirten Polat, balık türünün, doğal türlerin yumurtalarıyla beslendiğini vurguladı.

Polat, geçen ay Orman ve Su İşleri Bakanlığının bir projesi kapsamında Gümüşhane'den Konya, Afyon'a kadar Yeşilırmak ve Akarçay havzasındaki alanlarda inceleme yaptıklarını, akarsu, göl, baraj göllerinde İsrail sazanının baskın tür haline geldiğini gördüklerini aktardı.

- "Göllerimiz balıkçılık açısından çölleşiyor"

İsrail sazanının ekonomik açıdan bir değerinin olmadığını, doğal türlerin yok olmasının sadece ekolojik değil ekonomik anlamda da büyük kayıp olduğunu söyleyen Polat, şöyle dedi:

"Oldukça lezzetsiz, kılçıklı, bir tüketenin bir daha tüketmediği bir balık. Bu haliyle hiçbir ekonomik değeri yok, sadece görsel olarak, 'Habitatta balık var mı?', 'Var' deriz ama tüketmeye kalktığınızda pişman olursunuz. Bu tür ile mücadele etmezsek yakın bir gelecekte göllerimiz balıkçılık açısından çölleşecek."

- "Sürek avı" önerisi

Prof. Dr. Polat, bilinçli balıkçılarla, sürek avıyla İsrail sazanının avlanması ve iç suların bu balık türünden temizlenmesi gerektiğini söyledi. Polat, avlanacak balıkların da hayvan yemi olarak değerlendirilerek ekonomiye kazandırılabileceğini anlattı.

- "Turna balığını bitiriyor"

Ladik Gölü'nde 40 yılı aşkın süredir balıkçılık yapan Aydın Düzenli de iki yıl öncesine kadar gölde görmediklerini İsrail sazanının gölü istila ettiğini belirtti.

Göl suyunun sulama için kullanılmaya başlanması, çevresel kirlilik, İsrail sazanının sayısının artmasıyla turna balığı, levrek, kızıl balık, taran balığı gibi gölde doğal olarak bulunan balık türlerinin giderek yok olmaya başladığını ifade eden düzenli, eskiden 42 kişinin balıkçılık yaptığı gölde 7-8 balıkçının kaldığını belirtti.

İsrail sazanının gölde ekonomik değeri en yüksek balık olan turnayı bitirdiğini ifade eden Düzenli, şunları kaydetti:

"Eskiden gölde günde 30-40 kilo turna balığı avlardık. Şimdi 3 kiloyu zor avlıyoruz. Önceden bu gölde İsrail sazanı yoktu. Göle nasıl geldiğini bilmiyoruz ama çoğaldı, diğer türleri bitiriyor. Turna balığının kilosunu 20-30 liraya satabiliyoruz. İsrail sazanının kilosuna 2 liraya alıcı bulamıyoruz. Turna balığının geleceği İsrail sazanı olduğu müddetçe tehlikede."