Izmir'in Sualti Kültür Mirasi Kesfedilecek

Türkiye’nin batik envanterinin tespit edilmesi amaciyla Dokuz Eylül Üniversitesi bünyesinde yürütülen Mavi Miras Projesi kapsaminda yeni bir asamaya gelindi. Izmir’in sualti kültür mirasini ortaya çikarmak, korumak ve kültür turizmine kazandirmak amaciyla nisan ayinda DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü ile Izmir Kalkinma Ajansi (IZKA) arasinda imzalanan protokolün ardindan DEÜ Koca Piri Reis gemisi ile baslayan çalismalarin ilk etabi, Izmir Valisi Yavuz Selim Kösger’in katildigi programla Foça’da tamamlandi.

Toplam 9 ay sürecek üç etapli projenin birinci asamasini tamamlamaktan mutluluk duyduklarini belirten DEÜ Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar, bilimsel arastirmalar sayesinde hem Izmir’in kültür turizmine katki saglayacaklarini hem de batiklarin bulundugu noktalari haritalayacaklarini söyledi.

Ege Denizi’ndeki batiklarin gün yüzüne çikarilmasi için ilk çalismalara Kültür ve Turizm Bakanligindan alinan izinler dogrultusunda 2016’da baslandigini hatirlatan Rektör Hotar, “R/V Koca Piri Reis gemimiz ile yürüttügümüz arastirmalarda yandan taramali sonar ve bin metre derinlige inebilen gelismis ROV sualti robot sistemi kullanilmakta ve tüplü dalislar gerçeklestirilmektedir. Bu proje, Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Ögretim Üyesi Doç. Dr. Harun Özdas hocamizin baskanliginda devam eden ‘Mavi Miras’ arastirmalarinin Izmir kiyilari ölçegindeki özel bir bölümünü olusturmaktadir” dedi.

Izmir Körfezi’nde belirlenen potansiyel alanlara yönelik yandan taramali sonar ile sürdürülen çalismalarda 1. Dünya Savasi’ndan kaldigi düsünülen 4 batigin 40-70 metre derinlikte bulundugunu kaydeden Rektör Hotar, “Bu bölgeden sonra Foça ve yakin çevresinin sonar haritalamasi yapildi. Geçtigimiz yil Foça’da tespit edilen Osmanli dönemi batigi üzerinde ayrintili bir belgeleme çalismasi gerçeklestirildi.

Batiga ait iki adet demir savas topu da çikartildi ve bu toplardan birisinde 173 o? isaretlerinin yer aldigi tespit edildi. Ayrica saglam durumdaki seramik tabak, sürahi ve testiler de gün yüzüne çikartildi. Bölgedeki batiklarin derin suda bulunmasindan dolayi hocalarimiz çalismalarini çogunlukla ileri sualti teknolojileri kullanarak yürütüyorlar. Ayrica ROV ile stereo-fotogrametrik çalisma yapilarak da buluntularin dagilimi belirleniyor” diye konustu.



Kimlik tespitleri yapiliyor

Foça’da bulunan batigin Osmanli ile Venedik arasinda gerçeklesen deniz savasinda batan Italyan kökenli savas gemisinden izler tasidigini aktaran Rektör Hotar, “Bununla birlikte batigin kimligine iliskin net bilgiye henüz ulasilamadi. Hocalarimiz, kazisi yapildigi takdirde bu verilerin de elde edilebilecegini düsünüyorlar. Ayrica batik alaninda birçok buluntunun olmasi, çalismalarin heyecanini da artiriyor. Ikinci etap çalismalara da Temmuz ayinda baslamayi hedefliyoruz. Proje sayesinde batmis gemilerin ve diger kalintilarin bulundugu bölgelerin haritalarini çikarmayi ve uygun yönetim sekilleri gelistirerek Izmir’in bu alanda örnek olmasini hedefliyoruz. Basta Bakanligimiz olmak üzere Izmir Valiligine, IZKA yönetimine, Doç. Dr. Harun Özdas hocamiza ve mensuplarimiza tesekkür ediyoruz” ifadelerini kullandi.

Yil boyu turizm

IZKA ve DEÜ isbirliginde baslatilan projenin turizmin çesitlendirilmesi açisindan önemli olduguna dikkat çeken Vali Kösger ise, “Izmir’in sualti mirasinin turizme kazandirilmasi ve turizmde yeni bir açilim yapilmasi ile ilgili bir çalisma yürütüyoruz. Hocalarimizin ifade ettigi gibi Izmir Körfezi ve civari deniz alti turizmi açsindan önemli zenginliklerden birisi. Turizmi hacimlendirmemiz, boyutlandirmamiz ve 365 güne yaymamiz lazim. Türkiye Cumhuriyeti’nin denizcilik tarihinde önemli islevler görmüs olan Koca Piri Reis gemisi bugün de önemli bir islev gerçeklestirdi. Foça açiklarinda daha önce bilinmeyen bir batik tespit edildi. Buradan iki tane demir savas topu, çesitli amforalar ve mutfak malzemeleri çikarildi. Ilerleyen süreçte hem bura hem de diger taraflardaki batiklarla ilgili çalismalar yürütülecek. Daha sonraki asamada Izmir’de Deniz Savaslari Müzesi olusturulmasi ile ilgili biz de valilik olarak katkida bulunacagiz. Rektörüm Prof. Dr. Nükhet Hotar basta olmak üzere projede görevli olan akademisyenlere ve gemi mürettebatimiza tesekkür ediyorum. Güzel bir çalisma yürüttüler. Kisa sürede bu sonuca ulastilar, daha da güzel materyallere ulasacaklarina inaniyorum. Türkiye ve Izmir için hayirli olsun diyorum” dedi.