Kara delik tarafından yutulan yıldızın 'ölüm girdabı'

Bilim adamları, ilk kez uzayda bir yıldızın kara delik içinde yok oluş sürecini tüm aşamalarıyla kayda geçirdi.

ABD Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA) ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) araştırmacıları, NASA'nın Swift uydu teleskobunun uzak bir galakside günümüzden 290 milyon yıl önce Güneş benzeri yıldızın dev bir kara delik tarafından yutulduğu gök olayının optik ve mor-ötesi yansımalarını tespit ettiğini duyurdu.

'ASASSN-14li' adıyla anılan gök olayında Güneş'e benzeyen yıldızın, galaksinin merkezinde, Güneş'ten 13 kat büyük kara deliğe fazlaca yaklaşması sonucu bir girdaba yakalandığı ve kara deliğin yüksek çekim gücüyle parçalanana kadar girdap içinde sürüklendiği belirtildi.

Kara deliğin yıldızın büyük bölümünü yuttuğu, parçalanan kısımların ise kara delik dışında, yörüngede sürekli dönen bir disk içinde birbirlerine çarparak yok olduğu kaydedildi.

Araştırmacılar, gözlemin kara deliklerin yıldızları yutmasıyla ilgili yeni bilgileri ortaya çıkardığı, özellikle yıldızın parçalanmasına ve geride kalan parçaların kara delik çevresinde birbirine çarparak ufalanmasına dair gözlemlerin bilim tarihinde bir ilk olduğu vurgulandı.

Swift misyonunun baş araştırmacısı Dheeraj Pasham, '(Yıldızın kara delik içinde yok olmasından) bir ay sonra X ışınlarında parlaklık değişimleri olduğunu, yıldızın daha önce kaydettiğimiz optik ve mor-ötesi ışımalarına benzer yansımaların oluştuğunu gözledik. Bu optik ve mor ötesi yansımaların, kara deliğin uzağında, yörüngede eliptik akışlar halinde dönen materyallerin birbirine çarpmasıyla oluştuğunu düşünüyoruz.' değerlendirmesinde bulundu.

Öte yandan ASASSN-14li'ye dair yapılan detaylı gözlemler, yutulan yıldızların yok oluş sürecinde geriye doğru kavisli bir ışıma yaptığını gösterdi. Bunun benzeri olayların incelenmesinde bilim adamlarına yol gösterici olacağı ifade edildi.

İnsanoğlu için hala gizemini koruyan göksel yapılar olan kara deliklerin yıldızları yutmasına dair bugüne kadar yapılan gözlemlerde, yok olan yıldızların konumsal seyri tam olarak tespit edilmediğinden yok oluş süreci ancak teorik olarak tasvir edilebiliyordu.

Araştırmanın bulguları 'The Astrophysical Journal Letters' dergisinde yayımlandı.