Kimin eli kimin yetkisinde? Kim kime bağlı?

Anayasa Mahkemesi'nin kısmi iptal kararı sonrası üniversite hastanelerinde çalışan doktorlara muayene serbestisi geldi. Diğer doktorların durumu için ise gerekçeli karar bekleniyor


Rifat BAŞARAN

ANKARA - Anayasa Mahkemesi’nin Tam Gün Yasası ile ilgili ‘kısmi’ iptal kararı, tartışmaları bitirmek bir yana uygulama konusunda kafa karışıklığı yarattı. CHP’nin itirazı üzerine Tam Gün Yasası’nı ele alan Anayasa Mahkemesi, üniversite hastanelerinde çalışan doktorlara muayenehane açma yasağını içeren hükmü iptal etmişti.
Sağlık Bakanı Recep Akdağ, Anayasa Mahkemesi’nin kısmı iptal kararı sonrası Milliyet Gazetesi’ne yaptığı açıklamada hastanedeki sekiz saatlik mesaisini bitirmeden çıkıp muayanehanesine giden doktorları YÖK’e şikâyet edeceğini açıkladı.

Hukukçu tıp doktoru Erkin Göçmen ise Anayasa Mahkemesi’nin sadece üniversite hastanelerinde çalışan doktorları kapsayan bir karar alarak ‘fahiş bir hata’ yaptığını, özel muayene açma yasağını kaldıran kararın Sağlık Bakanlığı’na bağlı çalışan tüm hekimleri kapsayacak şekilde genişletilmesi gerektiğini savundu. Sağlık örgütleri de Sağlık Bakanı’nın ‘YÖK’e şikâyet ederim’ açıklamasına öfkeli.

5 dakika uyarısı
Anayasa Mahkemesi Tam Gün Yasası ile ilgili kısmi iptal kararı, bu konudaki tartışmaları bitirmek bir yana daha da derinleştirdi. Kısmi iptal kararıra sert tepki gösteren Sağlık Bakanı Akdağ, yasada üniversitelerdeki yarım zamanlı çalışma statüsünü kaldıran maddenin iptal edilmediğine dikkat çekti.

Bu nedenle üniversitelerde öğretim üyesi olan doktorların sekiz saat mesai yapacağını ve özel muayenehanesine saat 17:00’den sonra gidebileceğini söyledi. Akdağ önceki gün, “5’ten 5 dakika önce çıkanı YÖK’e bildiririm” diye konuştu.

Sağlıkta emeği ucuzlatıyor
TTB Başkanı Eriş Bilaloğlu ise Akdağ’ın YÖK’e şikâyet tehdidine dün tepki gösterdi:
“YÖK Sağlık Bakanlığı’na mı bağlı? Sayın Bakan’ın ‘5 dakika erken çıkanı yakarım’ gibi yaklaşımının kastı aşan bir davranış olduğunu düşünüyorum. Buraya kadar tıp fakültelerinde çok sayıda giderilmesi gereken eksiklik, sorun var. Bunların başında da çok sayıda tıp fakültesi açmak geliyor.”

TTB Başkanı Bilaloğlu, Tam Gün Yasası’nı h“Bütün hekimleri ilgilendiren, sağlıkta dönüşümün bir parçası. Sayın Bakan bu yasayı üniversitelerde çalışan hekimlerle özdeşleştiriyor ama bize göre bu yasa ile sağlıkta emeği ucuzlatan politika yürütülüyor” diye değerlendirdi.

‘Fahiş bir hata yapıldı’
Tam Gün Yasası, doktorların bir seçim yapmalarını öngörüyordu: Ya Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir hastanede çalışın. Ya da özel muayanehanelerinizi açın.

CHP’nin itirazı üzerine konu Anayasa Mahkemesi’ne götürüldü. Ancak itiraz sadece üniversite hastanelerinde çalışan doktorları kapsıyordu. Anayasa Mahkemesi, üniversite hastanelerindeki doktorlarla ilgili bazı maddeleri iptal etti.

Sağlık Bakanlığı’na bağlı çalışan hekimler ile askeri hekimler konusundaki hükümlerin iptal edilmediğine dikkat çeken hukukçu tıp doktoru Erkin Göçmen Anayasa Mahkemesi’nin kararının ‘fahiş bir hata’ olduğunu iddia etti. Göçmen, memur hekimler için çalışma serbestisi tanıyan hükmün kaldırıldığını anımsatarak, “Anayasa Mahkemesi yasağı iptal etti ama sonraki fıkradaki aynı yasağı iptal etmedi. Anayasa Mahkemesi, kendi kanununun 29. maddesine göre bu durumu kendiliğinden dikkate almalıydı. Bu karardan sonra da Sağlık Bakanlığı’nda çalışan hekimler için serbest çalışma yasağı devam ediyor. Anayasa Mahkemesi bu konuya çözüm getiremedi” dedi.

‘Dava yanlış açıldı’
Kararda, Sağlık Bakanlığı hastanelerinde çalışan hekimlerin durumunun gözden kaçırıldığını, davanın yanlış açıldığını ya da açtırıldığını daha önceden dile getirdiklerini belirten Göçmen, “Burada Mahkeme kararının gerekçesi önem kazanacak. Bu nedenle Anayasa Mahkemesi gerekçeli kararını geciktirmemeli ve bu hükmü de dikkate almalı” diye uyardı.

Göçmen Sağlık Bakanı Akdağ’ın sert sözlerini de “Herkes kanundan kaynaklanan haklarını bilecek: Ama sayın Bakan’ın bunu altını çize çize söylemesi üniversite hastanelerindeki hekimleri rencide edici. Tasvip edilemez” diye eleştirdi.

Yasanın ruhuna aykırı
Sağlık-Sen Genel Başkanı Mahmut Kaçar ise Anayasa Mahkemesi’nin üniversite hastanelerindeki öğretim görevlilerine kurumları dışında çalışma yasağı getiren düzenlemeyi iptal ederek yasanın ruhuna aykırı bir karar verdiğini savundu.

Kaçar, “Öğretim görevlilerine yönelik ayrıcalıklı bir hak tesis edilmiştir. Bu iptal kararı sosyal devlet ilkesi gereği sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanma hakkı bulunan vatandaşları eskiden yaşandığı gibi yine muayenehane kapılarına mecbur bırakacak bir karardır. Halk adına yetki kullanan yüksek mahkemenin halkın aleyhine bir karara imza atması üzücüdür.”

‘Gürültü 900 kişi için’
Bakan Akdağ, dün Haliç Kültür ve Kongre Merkezi’nde düzenlediği basın toplantısında, çıkışını sürdürdü. Akdağ şunları söyledi:

HEKİM SAYISI 110 BİN: ‘Muayenehanecilik, bize göre devlette çalışan, devletin üniversitesinde çalışan bir hekimin yapacağı bir iş değildir, olamaz. Hepinizin bildiği gibi devlet memurlarının ikinci bir iş yapma hakkı yoktur. Çünkü onlar, devlet memuru olarak kamu hizmetindedirler. Üniversite öğretim üyeleri, akşam mesailerini bitirdikten sonra muayenehane açabilecek. Şu anda bu durumda olan öğretim üyesi 900 civarındadır. Aslında bütün gürültü bu 900 kişinin üzerinden koparılmıştır. Türkiye’de hekimlerin sayısı 110 bin civarındadır. Hem Sağlık Bakanlığı’nda çalışan, hem muayenehanesi olan da 3 bin 500 civarında kişi.

KILIÇDAROĞLU’NA TEPKİ: Sayın Kılıçdaroğlu, ‘Biz tam günden yanayız, ama Anayasa’ya aykırılık tespit edildi. O halde bir daha getirsinler de bunu yeniden yapalım’ diyor. Bu samimiyetsizliktir. Sayın Kılıçdaroğlu da üniversite öğretim üyelerinin çalışmasıyla ilgili Anayasa Mahkemesi’nin verdiği iptal kararını nasıl geriye çevirebileceğimizi biliyorsa, getirsin bize bakalım. Uygun bir şekildeyse yaparız. Hukuken bunun yapılmasının neredeyse imkânsız olduğu açık. Onun için burada bir samimiyetsizlik var. Lütfen sayın Kılıçdaroğlu topu taca atmasın. ‘Halkçıyım’ demekle halkçılık olmuyor. Kasket takmakla halkçılık olmuyor. Kravat takmamakla da halkçılık olmuyor. CHP, TTB ile birlikte fena yakalanmıştır. Vatandaşımız sandıkta bunun hesabını CHP’ye soracaktır.

YÖK’E BİLDİRECEĞİM: Muayenehanelerini açık tutmakta devam eden öğretim üyelerine YÖK’ün ne tutum takınacağını, bunun hukuki boyutunu nasıl değerlendireceğini bilmiyorum. Ancak bundan sonra vatandaşın sağlık hakkını almak için üniversite hastanelerine gidip, üniversite hocasını orada bulamayıp, mesai saati içinde onun muayenehanesine gitme gibi bir durum oluştuğunda, bunu derhal tespit ederek YÖK’e bildireceğimden de bütün üniversite öğretim üyelerinin haberi olsun istiyorum.

‘Delikanlıca desinler’
SOSYALİST TTB: TTB öteden beri, bir tabip örgütü olmanın ilerisinde sosyalizmi benimsediğini, çeşitli yayın organlarında doğrudan ya da dolaylı olarak ifade eden bir örgüttür. Bu kadar büyük çelişki olmaz. ‘Doktorların muayenehanesi olsun, vatandaş gitsin bu muayenehaneye para ödesin’ diyeceksiniz. Sağlık, bu muayenehanelerde alınıp satılmalıdır’ desinler delikanlıca, ben de hiçbir şey söylemeyeyim.”

‘Sadece bazı doktorlara muayene izni, Anayasaya aykırı’
Anayasa Mahkemesi kararının ardından iki ayrı maddede görüş farkı çıktı:

1) Sorunun kaynağı ne?
Anayasa mahkemesi Tam Gün Yasası’nın 3. Maddesinin ilk fıkrasında yeralan ‘Öğretim Elemanları, üniversitede devamlı statüde görev yapar’ hükmünü iptal etmedi. Buna karşın ikinci fıkradaki “Öğretim elemanları, bu Kanun ile diğer kanunlarda belirlenen görevler ve telif hakları hariç olmak üzere, yükseköğretim kurumlarından başka yerlerde ücretli veya ücretsiz, resmi veya özel başka herhangi bir iş göremezler, ek görev alamazlar, serbest meslek icra edemezler’ hükmünü iptal etti. Sağlık Bakanı Akdağ ve Bakanlık hukukçuları, bu durumu, “İlk fıkra iptal edilmediği için üniversite hastanelerinde çalışan hekimler ‘devamlı statüde’, yani sekiz saat çalışmak zorundadır. Mesai bitince muayenehaneye gidebilirler” olarak yorumladı. Bakan Akdağ, ‘5 dakika erken çıksınlar yakarım’ sözlerini bu hükme dayanarak söylüyor. Üniversitede çalışan hekimler ise akademide ‘devamlı statü’nün sekiz saat mesai anlamına gelmediğini, ders saatleri ve poliklinik saatleri dışında muayenehanelerini kullanabileceklerini savunuyor.

2) Hukukçular ne diyor?
Anayasa Mahkemesi, sadece CHP’nin başvurusundaki maddeleri değerlendirdiğinden muayene açma yasağını sadece üniversite hastanelerindeki hekimler açısından iptal etti.

Sağlık Bakanı Akdağ, yasanın 7. maddesindeki hükümler nedeniyle kamu hekimlerinin ve askeri doktorların muayenehane açamayacağını kaydetti. Ancak hekimler ve bazı hukukçular, üniversitede çalışan bir hekime tanınan muayene hakkının kamuda çalışan başka bir hekime tanınmamasının Anayasa’nın ‘eşitlik’ ilkesine aykırı olduğunu savunuyor. Aynı hukukçulara göre, Anayasa Mahkemesi, üniversiteler açısından karar alırken kamu hekimleriyle ilgili hükmü de dikkate almaları gerektiğini ileri sürüyor. Türk Tabipler Birliği ve sağlık sendikaları, bu eşitsizliğin giderilmesi için mahkemeye başvurmaya hazırlanıyor. (Radikal)


Radikal