Kuzey Irlanda Basbakani Foster Istifa Etti

Foster, parlamentoda yaptigi konusmada, basbakanlik görevinde bulundugu dönemle ilgili ayricalikli ve onurlu oldugunu dile getirdi.

Bütün liderlik dönemlerinin bir sekilde sona ermesi gerektigini bildigini ifade eden Foster, basarili bir Kuzey Irlanda için "güçlü, isleyen ve basarili yetki devri"nin hayati oldugunu vurguladi.

Foster, geçen nisanda yaptigi açiklamada, Demokratik Birlik Partisi liderliginden ve haziran sonunda da Kuzey Irlanda Basbakanligi görevinden ayrilacagi konusunda partisini bilgilendirdigini söylemisti.

Arlene Foster, Brexit ve Kuzey Irlanda'nin Avrupa Birligi'yle (AB) gümrük birligi içinde kalmasini öngören Kuzey Irlanda Protokolü nedeniyle partisindeki milletvekillerinin istifa baskisi altindaydi.

Muhalifler, Foster'i Kuzey Irlanda'nin AB'den Birlesik Krallik'in geri kalaniyla ayni kosullarda ayrilmasini saglayacak bir Brexit anlasmasina varilmasi için merkezi hükümete baski yapmamakla elestiriyordu.

Demokratik Birlik Partisi, Kuzey Irlanda'nin Birlesik Krallik içinde kalmasini savunuyor.

- Tartismali Kuzey Irlanda Protokolü

Birlik yanlilari, Brexit anlasmasinin bir parçasi olan Kuzey Irlanda Protokolü'ne karsi çikiyor. Protokol, Birlesik Krallik'in parçasi olan Kuzey Irlanda ile AB üyesi Irlanda Cumhuriyeti arasindaki ticareti düzenliyor.

Protokole göre Brexit'e ragmen Kuzey Irlanda, AB'nin gümrük birligi kurallarina tabi olmaya devam ediyor. Birlesik Krallik'in geri kalaniyla ticareti ise Kuzey Irlanda limanlarinda gümrüge tabi tutuluyor.

Birlik yanlilari, protokolün, Kuzey Irlanda'nin Birlesik Krallik'taki konumunu tehdit ettigini savunuyor.

Protokole karsi Kuzey Irlanda'da 29 Mart'ta siddet içerikli protestolar baslamisti.

Baskent Belfast'in düsük gelirli Protestan bölgelerinde baslayan olaylar, Kuzey Irlanda'nin diger bölgelerine yayilip Katolik gençleri de sokaga çekmisti.

Protestolarda bir otobüs ve bazi araçlar atese verilirken, kentte taraflari birbirinden ayiran "baris duvari"nin üzerinden karsilikli taslar ve molotofkokteylleri atilmis, olaylarda 100'den fazla polis memuru yaralanmisti.

Endiseye yol açan protestolar, 20 Nisan'da büyük ölçüde sona ermisti.

- Irlanda sorunu

Ingiliz imparatorlugunun ilk sömürgesi Irlanda adasindan Ingiltere'nin elinde kalan kismi teskil eden Kuzey Irlanda, 1960'li yillardan 1998'e kadar Katolik ayrilikçilar ile Ingiltere ile birlik yanlisi Protestanlar arasindaki çatismalara ve terör olaylarina sahne olmustu. 40 yila yayilan ve "Sorunlar" diye anilan yillarda terör olaylarinda 3 bin 500 civarinda kisi hayatini kaybetmisti.

Ada ancak 1998'de imzalanan Hayirli Cuma Anlasmasi ile sükunete kavusurken, Kuzey Irlanda'da çatisan taraflarin ortakligina dayali bir bölgesel yönetim kurulmasi üzerinde anlasilmisti.

Belfast Anlasmasi olarak da bilinen metinler, Kuzey Irlanda'da bugün yürürlükte olan bölgesel yönetimin temelini olusturuyor.

Baris anlasmasinin üzerinden geçen 20 yili askin süreye karsin, bölge halki arasinda güven tam olarak tesis edilebilmis degil.