'Şiddet Eğilimli Sahipleri Pitbull'u Vahşileştiriyor'

ÇİĞDEM ALYANAK - Uzmanlara göre, eğitimine bağlı olarak oldukça sadık ve cana yakın olabilen Pitbull cinsi köpekler, şiddet eğilimli sahiplerinin saldırgan yetiştirme tarzı nedeniyle vahşileşiyor.

Kırşehir'de 7 yaşındaki Sinem Aydoğan'ın, bir Pitbull'un saldırması sonucu kafasından ağır yaralanması, toplumda saldırgan bir tür olarak bilinen Pitbull'a yanlış bakış açısını yeniden gündeme getirdi.

Terrier ve Buldog köpeklerinin çiftleştirilmesiyle elde edilen melez köpük türü Pitbull Terrier, eğitimine bağlı olarak oldukça sadık ve cana yakın olabiliyorken, yine eğitimine bağlı olarak saldırgan ve vahşi davranışlar sergileyebiliyor.

Karakteri tamamen sahibinin yetiştirme tarzına göre şekillenen Pitbull, toplumda genellikle "saldırgan köpek" imajıyla biliniyor.

- Hayvan başına 3 bin 434 TL idari para cezası

2004 yılında yürürlüğe giren 199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu'nun 14. maddesinin l bendinde; "Pitbull Terrier, Japanese Tosa gibi tehlike arz eden hayvanları üretmek; sahiplendirilmesini, ülkemize girişini, satışını ve reklamını yapmak, takas etmek, sergilemek ve hediye etmek yasaktır." hükmü yer alıyor.

Bu hükme uymayanlara Kanunun 28. maddesi gereğince, hayvan başına 3 bin 434 TL idari para cezası veriliyor ve hayvanlara el konuluyor.

2008 yılında oluşturulan komisyon kararıyla, Pitbull Terrier ve Japanese Tosa'ya Dogo Argentino, Fila Brasileiro ve bu ırkların melezleri de ilave edildi.

Türk Ceza Kanunu'nun 177. maddesinde ise "Gözetimi altında bulunan hayvanı başkalarının hayatı veya sağlığı bakımından tehlikeli olabilecek şekilde serbest bırakan veya bunların kontrol altına alınmasında ihmal gösteren kişi, 6 aya kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılır" hükmü yer alıyor.

Hayvan Hakları Federasyonu da (HAYTAP) hayvan haklarıyla ilgili yeni yaptırımları içeren Hayvanları Koruma Yasası'na "Kas ve çene yapısı güçlü, tehlike arz edebilecek hayvanları ağızlıksız ve tasmasız dolaştırmak yasaktır" maddesinin eklenmesi önerisini TBMM'ye sundu.

- "Sorun, hayvanın sahibi"

HAYTAP Başkanı Ahmet Kemal Şenpolat, 2004 yılında çıkan 5199 sayılı Hayvanları Koruma Yasası'na göre Pitbull beslemenin, üretmenin, satmanın yasak olduğunu ama yasanın uygulanamadığını söyledi.

Asıl sorunun hayvanın cinsinden değil sahibinden kaynaklandığını belirten Şenpolat, "Tıpkı insanlarda olduğu gibi... Siz çocuğunuzu gaspçı, kapkaççı da yetiştirebilirsiniz avukat, mühendis de yetiştirebilirsiniz. Bazı 'hayvanseçerler', ego tatmini olsun diye kuyruğunu, kulağını kesiyor, vahşi şekilde yetiştiriyor, kumar için dövüştürüyor. Toplum içindeki baskılanmış aşağılık dürtüsünü hayvan üzerinden gideriyor. Pitbull'ların maalesef biraz da medya sayesinde yanlış bir imajı olduğu için insanlar bu cinsi bu nedenle yetiştiriyor." diye konuştu.

Pitbull'u sevimli bir hayvan olarak yetiştiren, çocuklarla beraber büyüten Türkiye ve dünyada sayısız aile olduğunu ifade eden Şenpolat, "Bu durum hayvanın cinsinden kaynaklanmıyor. Maalesef Pitbull için şehir efsanesi oluşturulmuş durumda. Pitbull sakin bile olsa bu hayvan üzerinde ön yargı var. Sevimli gözüken Golden Retriever'ı da aç bırakarak, kapalı alanda tutarak, kamçılayarak, şiddetle çok vahşi bir hayvan haline getirtip, istediğiniz zaman istediğiniz hayvana, insana saldırtabilirsiniz. Bu hayvanlar şiddetle yetişmiş oldukları için sahiplerinin talimatı üzerine ya da sahiplerinin talimatı dışında kontrolden çıkabiliyorlar." değerlendirmesini yaptı.

Yasada Pitbull'un yetiştirilip yetiştirilmemesi ya da satılıp satılmaması değil hayvan sahibinin sorumluluğu üzerinde durulması gerektiğini vurgulayan Şenpolat, Hayvanları Koruma Kanunu'nda belirlenen hayvan türü ile ilgili maddenin değiştirilmesini istediklerini dile getirdi.

Şenpolat, şöyle devam etti:

"Hayvanın türüne göre ceza değil, ne olursa olsun cezalandırılmalı. Kapsamı daha geniş tutuyoruz. Tür belirtmenin bir anlamı yok. Pitbull masumsa, bunun toplanması mı lazım? Fiziki görünümleri ve insanların dövüşlerde kullanması nedeniyle Pitbull ile ilgili gereksiz bir şehir efsanesi oluştu. Aynı durum kangalda veya kurt köpeğinde de meydana gelebilir."

- "Hayvan dövüştürmeyle ilgili web sayfaları kapatılmalı"

Şenpolat, köpeklerin türüne bakılmaksızın ağızlık takılması, dövüştürenlerin hapis cezasıyla cezalandırılması gerektiğini ifade etti.

HAYTAP olarak Petshop ve üretim çiftliklerindeki satışa karşı olduklarını dile getiren Şenpolat, "Sadece Pitbull değil diğer cinslerin de satılmaması, yurt dışından kaçak girmemesi gerekir. Hayvan barınaklarının bu kadar cins hayvanla dolu olduğu bir ülkede bu zaten lüks." dedi.

Pitbull saldırılarında cezanın, sahibi yerine hayvana kesildiğini ifade eden Şenpolat, "Bu olaylar medyada haber olarak çıkınca, egolar üzerine kurulu 'Benim de Pitbullum var, o da böyle yapar ', 'Ben Pitbullumu böyle besliyorum' gibi söylemler dile getiriliyor. Pitbullu aç bırakırsanız, dövüştürürseniz, zincirle eğitim yaparsanız, dar bir alanda bulundurursanız hayvan saldırganlaşır." diye konuştu.

Şenpolat, hayvan dövüştürmeyle ilgili web sayfalarının tıklanma oranının, HAYTAP'ın web sayfasının tıklanma oranından yüksek olduğunu anlatarak, "Çünkü internet yasasında, kapatılması gereken web sayfaları belirlenmiş ama aralarında hayvan dövüşleriyle ilgili sitelerin kapatılması yok. Sosyal medyada bu görüntüler daha da yaygın. Şiddetle yaşamaya alışmış bir toplumda hayvanlar da maalesef aracı oluyor. Problemi çözebilmek için başında alınması gereken önlemler var." ifadelerini kullandı.

Dikkati çekmek amacıyla "Pitbull vahşeti" şeklinde atılan haber başlıklarını da doğru bulmadığını ifade eden Şenpolat, "Pitbull vahşetini değil, sahibinin vahşetini vurgulamak lazım. Hayvanın türü orada önemli değil." dedi.

- "Petshoplar kapatılmalı"

Sürüler halinde kedi ve köpeklerin sokaklarda gezmesini HAYTAP olarak istemediklerini ama bunu çözmek için problemin kaynağına gitmek gerektiğini belirten Şenpolat, sözlerine şöyle devam etti:

"Öncelikle bu hayvanların kısırlaştırılması gerekiyor. Belediyeler buna bütçe ayırmıyor, dolayısıyla hayvanlar ürüyor. Bakım evleri terk edilen ve sokaktaki hayvanlar nedeniyle doldu. Petshopların kapanması, üretim çiftliklerinin denetlenmesi gerekir. İnternet ortamından dahi hayvan satın alınamaması gerekiyor. Hayvanların çiplenmesi gerekiyor, terk edildiği zaman sahibine ceza kesilmesi için. Gümrükten kaçak hayvanlar da giriyor ülkeye. Bu hayvanları Petshopçulara kaptırmamak için ihalelere giriyoruz HAYTAP olarak... Sokaklarda eski klasik sokak hayvanları yok artık. Türkiye'nin Petshoplara bu kadar müsamaha göstermesi, bir grup insanın bundan para kazanması sokakta terk edilmiş ya da sürüler halinde gezen köpeklere neden oluyor."

- "Saldırı anında yapılacak en iyi şey, hareketsiz durmak"

İstanbul Veteriner Hekimleri Odası Başkanı ve İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Veteriner Fakültesi Veterinerlik Fizyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Murat Arslan da korkunun her zaman köpekleri tetikleyen bir davranış olduğunu, avcı hayvan olan köpeklerin korkulduğunu anladıkları anda saldırıya geçtiğini söyledi.

Bir köpek saldırısı anında yapılacak en iyi şeyin, hareketsiz şekilde durmak olduğunu belirten Prof. Dr. Arslan, "Hatta köpek daha da yaklaşıyorsa, yere yatıp başı ellerin arasına alıp, cenin pozisyonunda hareketsizce beklemek en doğru davranıştır. Zaten kaçarak kurtulmak mesafe dar ise zordur. Genelde hareketsiz duran canlılara köpekler saldırmaz." dedi.

- "Eğitimi nasıl verirseniz, size o şekilde yanıt verirler"

Kırşehir'deki olayda köpeğin saldırgan yetiştirildiğinin açık olduğunu ifade eden Prof. Dr. Arslan, sözlerine şöyle devam etti:

"Genetik olarak bazı hayvanların yapısında saldırganlık var ama eğitimi nasıl verirseniz, size o şekilde yanıt verirler. Bir hayvan iyi huylu da yetiştirilebilir, aynı hayvanı başka ellerde çok daha tehlikeli hale getirebilirsiniz. Bir hayvan sokakta yaşadığı şartlardan, geçirdiği travmalardan, insanların ve diğer hayvanların davranışlarından dolayı saldırgan bir hale de gelebilir. Korkudan da bazen hayvanlar kendilerini korumak için saldırırlar. Pitbull, eğitildiği zaman çok saldırgan olabilen bir hayvan ama eğitildiği zaman yumuşak huylu olabilen bir hayvan. Sorunun çözümünü başka şeylerde aramak lazım. Herkes Pitbull nasıl alabiliyor? Pitbull, internet üzerinden hala nasıl satılabiliyor, bununla ilgili insanların eğitimden geçmesi gerekmez mi?"

- "Çok sayıda Pitbull, bakım evlerinde tutuluyor"

Geçici bakım evlerinde bazı belediyeler tarafından çok sayıda Pitbull'un tutulmak zorunda kaldığını anlatan Prof. Dr. Arslan, "Bu durum, hem hayvan hem de belediyeler açısından giderek büyüyen bir sorun olmaya başladı. Bir köpeği bütün ömrü boyunca hapis gibi bir yerde tutamazsınız. Bununla ilgili mevzuatların yeniden düzenlenmesi lazım. Köpek sahiplenmenin ve sahiplenilen köpeklerin dışarı bırakılması anlamında mutlaka yaptırımların olması gerekir." dedi.

Köpek eğitim merkezleriyle ilgili de sorunlar olduğuna değinen Prof. Dr. Arslan, sözlerini, "Merkezlerin belli standartları olması lazım. Ruhsatsız bir sürü yer 'eğitim veriyoruz' diye ilanlar veriyor. İnsanlar da gidiyor hayvanlarını teslim ediyorlar. Bir süre sonra hayvanlar davranış bozukluğuyla oradan çıkıyor." diye tamamladı.