Türkiye'nin En Büyük Termik Santralinde Şalterler İndirildi

2012 yılında III. ünitede yaşanan tribün arızası ve 2013’te II. ünitedeki yangın nedeniyle yarı kapasiteyle çalışan Afşin-Elbistan B Termik Santrali’ndeki elektrik üretimi, ikinci bir emre kadar durduruldu.

Türkiye, sıcak geçen yaz ayları dolayısıyla elektrik tüketiminin tavan yaptığı günleri yaşıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın yaptığı açıklamaya göre, Türkiye’de elektrik tüketimi tüm zamanların en yüksek değeri olan 43 bin megavatın üzerine çıktı. Ülke genelindeki termik, hidroelektrik ve doğalgaz santralleri artan enerji talebine cevap vermek amacıyla neredeyse tam güç ile çalışırken, dünyanın en büyüklerinden, Türkiye’nin ise en yüksek kapasiteli termik santrali olan Afşin-Elbistan B Termik Santrali’nde üretim yapılamıyor.

2011 yılında yaşanan göçükler nedeniyle kömür arzının yapılamadığı ve ihtiyacın Afşin-Elbistan Linyitleri’nden (AEL) karşılandığı B Termik’te, üretimi engelleyecek son olay da Çöllolar’da yaşandı. Göçükler nedeniyle 4 yıldır kapalı tutulan Çöllolar Kömür İşletmesi’nde meydana gelen dev obruklar, santralin kömür döküm alanlarını etkiledi. Susuzlaştırma çalışmalarının sürdüğü bölgede zaman zaman yaşanan göçükler ve oluşan obruklar, kül döküm hatlarının çalışmasını engelledi. Sözkonusu durumu göz önünde bulunduran EÜAŞ, B Termik Santrali’nin ikinci bir emre kadar elektrik üretmemesini istedi. Alınan karar 4 Ağustos 2015 tarihi ile tebliğ edilerek, santraldeki şalterler indirildi.

EÜAŞ’ın elektrik üretiminin durdurulmasına ilişkin aldığı kararda, Çöllolar Kömür İşletmesi’nde yaşanan obruklar hatırlatıldı. Karar yazısında şu ifadeler kullanıldı:

“Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı Adana İş Teftiş Grup Başkanlığı’nın aldığı heyet kararınca ‘Çöllolar Açık İşletme Sahasındaki obruk oluşumu ve su drenaj ve tahliye işleri ile ilgili ölçüm, araştırma, kontrol ve denetleme işleri dışındaki tüm işlerde işin durdurulmasına’ karar verilmiş ve bu karar neticesinde, Afşin-Elbistan B Termik Santralı kömür stok sahası ile atıkların taşınması ve depolanması işinin de durdurulduğu bildirilmiştir. 1. ve 4. ünitelerin emre amade olduğu, ancak Park Teknik A.Ş. firması tarafından kömürün tedariki ve külün taşınması işlerinin yürütülememesi nedeniyle üretimin yapılamadığı ifade edilmektedir. Bu itibarla; kontrol amaçlı olarak, santralden tekrar kül sevki yapılıncaya ve ikinci bir talimata kadar İşletme Müdürlüğünüzce elektrik üretimine başlanılmaması hususunu rica ederim.”

Afşin-Elbistan B Termik Santrali’nin yeniden üretime başlayıp başlamamasının ise Çöllolar Kömür Havzası’ndaki obruklarla ilgili yapılan bilimsel araştırmanın sonucuna göre belli olacağı öğrenildi. Elektrik üretimine başladığı 2006 yılından beri aksiliklerin peşini bırakmadığı Afşin-Elbistan B Termik Santrali’nde üretime ilk darbe 2012 yılında geldi. Bir ünitesi de 2013 yılında devre dışı kalan B Termik Santralinin, o günden bu yana 2 ünitesi çalışıyor. Üreteceği elektrikle ülke ekonomisine ciddi katkılar sunması beklenen B Termik’te yaşanan yangın ve tribün arızasının ortaya çıkardığı üretim kaybı ise milyon dolarlarla ifade ediliyor.

İLK DARBE ‘TRİBÜN ARIZASI’

Afşin-Elbistan B Termik Santrali’nin 3 numaralı tribününde koruma sisteminin devreye girmemesi nedeniyle meydana gelen arızada tribünle birlikte jeneratörler de büyük hasar gördü. Santralin 3. ünitesi, 8 Ekim 2012 günü saat 21.16’da devre dışı kaldı. Arızanın sistemin enerjisiz kalmasına bağlı olarak türbin koruma sisteminin devreye girmemesinden kaynaklandığını belirtildi.

İKİNCİ DARBE ‘YANGIN’

B Termik Santrali, henüz tribün kazasının şokunu atlatamadan 17 Şubat 2013 günü meydana gelen yangın faciası ile bir kez daha sarsıldı. Şubat ayı başında bakıma alınan 2. ünitede 50 No’lu toz kömür tutucusunun bunkerindeki kömürün nakli yapıldığı sırada kömürün tutuşmasının kaynaklanan yangın çıktı. Yangına çıktığı andan itibaren müdahale edildi ancak bu müdahale yeterli gelmedi. Ortamda mevcut olan izolasyon ve kabloların tutuşması yangının büyümesine neden oldu. Büyüyen yangın diğer üniteleri tehdit etti. Santralin yangın söndürme ekibi olaya müdahale etti. Yangının hidrojen dolu depolara sirayet etmemesi için büyük gayret sarf edildi. Santralin çelik konstrüksiyonunda büyük hasar meydana geldi. Yangın işçilerin müdahalesi sonucunda hidrojen gazı bulunan jeneratöre sıçramadan söndürülürken, 2 numaralı tribünde meydana gelen arıza nedeniyle elektrik üretimi durdu.

Afşin-Elbistan B Termik Santrali’nde milyonlarca dolar zarara neden olan bu iki kazanın yol açtığı hasarın giderilmesi için başlatılan çalışmalar ise tüm hızıyla sürüyor. III. ünitedeki tribün arızasının giderilmesi için gün sayılırken, II. ünitedeki yangının yol açtığı tahribatla ilgili olarak da ihaleyi alan firma yenileme çalışmalarına devam ediyor.