Türkiye'nin Kadın İstatistikleri (2)

Türkiye'de 2018'de yıllık ortalama brüt kazancın 49 bin 1 lira olduğu görülürken, bu değer, kadınlar için 46 bin 208 lira, erkekler için 50 bin 297 lira olarak hesaplandı.

Türkiye İstatistik Kurumu, "İstatistiklerle Kadın, 2019" haber bültenini yayımladı.

Buna göre, Türkiye'de, bir kişi için sağlıklı yaşam süresi 58,3 yıl, kadınlarda 56,8 yıl ve erkeklerde 59,9 yıl olarak hesaplandı. Erkeklerin sağlıklı yaşam süresinin kadınlardan 3,1 yıl daha uzun olduğu görüldü.

Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı sonuçlarına göre, en az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukarı yaştaki bireylerin toplam nüfus içindeki oranı, 2008 yılında yüzde 81,1 iken 2018'de yüzde 90,1 oldu. En az bir eğitim düzeyini tamamlayanların oranı cinsiyete göre incelendiğinde, 2008 yılında kadınlarda yüzde 72,6, erkeklerde yüzde 89,8, 2018'de sırasıyla yüzde 84,5 ve yüzde 95,9 olarak gerçekleşti.

En az üniversite mezunu olan 25 ve daha yukarı yaştaki nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2008'de yüzde 9,8 iken 2018'de yüzde 19,9'a yükseldi. Bu oran cinsiyete göre incelendiğinde 2008'de 25 ve daha yukarı yaşta olup en az üniversite mezunu olan kadınların oranı yüzde 7,6, erkeklerin oranı yüzde 12,1 iken, bu oran 2018'de kadınlarda yüzde 17,5, erkeklerde ise yüzde 22,4 olarak hesaplandı.

- En yüksek istihdam "Kastamonu, Çankırı, Sinop" bölgesinde

Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre, 2018'de Türkiye'de 15 ve daha yukarı yaştaki istihdam edilenlerin oranı yüzde 47,4 olup bu oran kadınlarda yüzde 29,4, erkeklerde ise yüzde 65,7 oldu.

En yüksek kadın istihdam oranı yüzde 40,4 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) bölgesinde, en yüksek erkek istihdam oranı yüzde 75 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinde gerçekleşti. En düşük istihdam oranı ise kadınlarda yüzde 11,9, erkeklerde yüzde 50,8 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde oldu.

Hanede 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki bireylerin istihdam oranı 2014 yılında yüzde 59,8 iken 2018'de yüzde 60,5 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiğinde 2018'de hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki kadınların istihdam oranının yüzde 26,5, erkeklerin istihdam oranının ise yüzde 90,4 olduğu görüldü.

Çalışma hayatında kalma süresi 2018'de kadınlarda 19 yıl, erkeklerde 39,3 yıl oldu.

- Erkekler yılda 4 bin lira fazla kazanıyor

Kazanç Yapısı Araştırmasına göre, 2018'de yıllık ortalama brüt kazanç 49 bin 1 lira oldu. Bu değer, kadınlar için 46 bin 208 lira, erkekler için 50 bin 297 lira olarak tahmin edildi.

Ekonomik faaliyet koluna göre elde edilen brüt kazanç cinsiyet ayırımında incelendiğinde, en yüksek aylık ortalama brüt ücretini, kadınların 6 bin 428 lira ile "finans ve sigorta faaliyetleri" sektöründen, erkeklerin 7 bin 974 lira ile "bilgi ve iletişim" sektöründen elde ettiği görüldü.

En düşük aylık ortalama brüt ücretini, kadınların 2 bin 663 lira ile erkeklerin ise 2 bin 974 lira ile "konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri" sektöründen elde ettiği saptandı.

Cinsiyete dayalı ücret farkı toplamda ve tüm eğitim düzeylerinde erkek ücretinin lehine gerçekleşti. Cinsiyete dayalı ücret farkı toplamda yüzde 7,7 oldu. Bu fark, en fazla yüzde 28,8 ile meslek lisesi mezunu erkekler ve kadınlar arasında görülürken en az fark yüzde 14,3 ile lise mezunu erkekler ve kadınlar arasında oldu.

İş Organizasyonu ve Çalışma Zamanı Düzenlemeleri Araştırması 2019 sonuçlarına göre, istihdamda olanların yüzde 41,5'i zaman baskısı altında çalıştığını belirtirken, yüzde 58,5'i zaman baskısı olmadan çalıştığını ifade etti. Zaman baskısı altında çalıştığını belirten kadınların oranı yüzde 39 iken bu oran erkeklerde yüzde 42,7 oldu.

Kadın çalışanların yüzde 32'si erkek çalışanların ise yüzde 29,5'i ev ile iş arası ortalama ulaşım süresinin 15 dakikanın altında olduğunu aktarırken, işlerini kendi evinden yürüttüğünü belirten kadınların oranı yüzde 11,4, erkeklerin oranı yüzde 2,5 oldu. Kadınların ev ile iş arası ortalama ulaşım sürelerinin erkeklere göre daha az olduğu ve daha fazla kendi evinden işlerini yürüttükleri görüldü.

- Kadın vekil oranı artıyor

Türkiye Büyük Millet Meclisi verilerine göre, 2019'da 589 milletvekili içinde kadın milletvekili sayısının 102, erkek milletvekili sayısının ise 487 olduğu görüldü. Meclise giren kadın milletvekili oranı 2007'de yüzde 9,1 iken, 2019'da yüzde 17,3'e çıktı.

Resmi olarak ilk evliliğini 2019'da yapmış olan kadınların ortalama evlenme yaşı 25 iken, erkeklerde bu yaş 27,9 oldu. Ortalama ilk evlenme yaşının en yüksek olduğu ilin, kadınlarda 28,4 yaş, erkeklerde 31,1 yaş ile Tunceli olduğu gözlendi. Ortalama ilk evlenme yaşının en düşük olduğu iller ise kadınlarda 21,9 yaş ile Ağrı, erkeklerde 26 yaş ile Şanlıurfa oldu.

Resmi evliliklerde eşler arasındaki eğitim farkı incelendiğinde, 2018 yılında kadınların yüzde 41,2'sinin kendilerinden daha yüksek eğitimli erkeklerle evli olduğu, eşlerinden daha yüksek eğitimli olan kadınların oranının ise yüzde 14,3 olduğu görüldü. Eğitim seviyeleri aynı olan eşlerin oranının yüzde 43,1, eğitim seviyeleri farkı bilinmeyen eşlerin oranının ise yüzde 1,5 olduğu belirlendi.

Geçen yıl ocak-mart aylarını kapsayan üç aylık dönemde, 16-74 yaş grubundaki bireylerin cep telefonu kullanım oranı yüzde 93,5 oldu. Bu oran, kadınlarda yüzde 90,2, erkeklerde ise yüzde 96,9 olarak gerçekleşti.

- Kadınlar daha mutlu

Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, 2019'da mutlu olduğunu beyan eden bireylerin oranı yüzde 52,4 oldu. Kadınlarda mutluluk oranı yüzde 57 iken erkeklerde yüzde 47,6 oldu. Evli bireylerin yüzde 55,6'sının, evli olmayan bireylerin ise yüzde 45,1'inin mutlu olduğu görüldü. Evli kadınların yüzde 60,2'si, evli erkeklerin yüzde 50,6'sı mutlu olduklarını beyan ederken, evli olmayan kadınların ise yüzde 49,1'i, evli olmayan erkeklerin yüzde 41,3'ü mutlu olduğunu ifade etti.

Cinsiyete göre ölüm nedeni istatistikleri incelendiğinde, sıralamada kadın erkek arasında önemli bir fark gözlenmezken, dolaşım sistemi hastalıkları nedeniyle yaşamını yitiren kadınların erkeklerden daha fazla olduğu görüldü. Ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer alan dolaşım sistemi hastalıkları nedeniyle yaşamını yitiren kadınların oranı yüzde 42,2 iken, erkeklerin oranı yüzde 35,3 oldu.

(Bitti)