Viyana'da UAEA Yönetim Kurulu Toplantısı

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Yukiya Amano, ABD'nin Ortak Kapsamlı Eylem Planı'nın (KOEP) taraflarından biri olarak geçen ay bu anlaşmandan çekildiğini anımsatarak "Ajans, BM Güvenlik Konseyinin talebi ve Yönetim Kurulunun yetkisiyle İran'ın KOEP kapsamındaki taahhütlerini yerine getirmesini doğrulamaya ve denetlemeye devam etmektedir." dedi.

Amano, Avusturya'nın başkenti Viyana'da düzenlenen UAEA Yönetim Kurulu Toplantısı'nda öne çıkan başlıklarla ilgili bilgi verdi.

Ajansın 2017 yılı faaliyet raporuna değinen Amano, raporda, nükleer bilim ve teknolojinin barışçıl uygulamalarının teşvik edilmesine, aynı zamanda ajansın nükleer güvenlik ve önleme çalışmalarına ilişkin bir yıllık değerlendirmeye yer verildiğini belirtti.

UAEA'nın 2017 yılı çalışmalarına ilişkin bazı örnekler veren Amano, özellikle Afrika'da yapılan teknik iş birliği projelerinin altını çizerek ajansa üye ülkelerin daha iyi mahsuller geliştirmeleri için nükleer teknikleri kullanmalarına yardımcı olduklarını anlattı.

Amano, Mısır'da kuraklığa dayanıklı ve patlamaya dirençli pirinç çeşitleri, Namibya'da kuraklığa karşı dayanıklı yüksek verimli börülce, aynı şekilde Zimbabve'de ise 2017'de farklı bir börülce çeşidinin ajansın katkılarıyla geliştirildiğini dile getirdi.

- İran'ın nükleer programı

İran'ın nükleer programına ilişkin de değerlendirmelerde bulunana Amano, geçen hafta KOEP'nin Ortak Komisyonu tarafından Viyana'da gerçekleştirilen toplantıda taraf ülkelerin temsilcilerine İran'daki doğrulama ve izleme faaliyetleri hakkında bilgi verdiğini söyledi.

Amano, ABD'nin İran nükleer anlaşmasından çekilmesine rağmen ajansın çalışmalarını sürdürdüğünü belirterek "Ajans, BM Güvenlik Konseyinin talebi ve Yönetim Kurulunun yetkisiyle İran'ın KOEP kapsamındaki taahhütlerini yerine getirmesini doğrulamaya ve denetlemeye devam etmektedir." değerlendirmesinde bulundu.

UAEA Başkanı Amano, İran'da denetlemek istedikleri tüm yerleşkelere ve konumlara eriştiklerini aktardı.

- Kuzey Kore ve Esed rejimine çağrı

Amano, Kuzey Kore'nin nükleer programına ilişkin gelişmeleri yakından takip ettiklerini belirterek nükleer programa yönelik bir siyasi karar alınması durumunda ajansın doğrulama ve denetleme için her zaman hazır olduğunu vurguladı.

Kuzey Kore’ye iş birliği çağrısını yineleyen Amano, "Güvenlik Konseyi kararları kapsamındaki yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmesi, ajans ile hemen iş birliği yapması ve ülkeden ajans müfettişlerinin yokluğunda ortaya çıkmış olanlar da dahil olmak üzere bekleyen tüm sorunları çözüme kavuşturması için çağrıda bulunuyoruz." ifadelerini kullandı.

Amano, benzer bir çağırıyı Esed rejimine de yaparak 2011'de bu ülkeye yönelik yayımlanan rapordan sonra herhangi bir gelişmenin kaydedilmediğini, rejimin, çözülmemiş tüm sorunlarla bağlantılı olarak ajansla iş birliği yapması gerektiğini söyledi.

UAEA Yönetim Kurulu, yılda 5 kez bir araya gelerek UAEA'nın çalışmalarına ilişkin değerlendirmelerde bulunuyor.