'Yayıncılığın Geleceğini Belirlemeye Çalışacağız'

AİŞE HÜMEYRA BULOVALI - Yayımcı Meslek Birlikleri Federasyonu (YAYFED) Yönetim Kurulu Başkanı Münir Üstün, "Sektör olarak 'birçok hedefimiz var' diyoruz ama elimizde hedeflerimizle alakalı hiç rapor yok. Bunları artık bir veri haline getireceğiz. 'Sektör nerede, nereye gidecek, gelecek vizyonlarımız nasıl olacak?' diyerek yayımcılığımızın hedeflerini belirlemeye çalışacağız." dedi.

Bünyesinde Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği (TBYM), Yayıncılar Telif Hakları ve Lisanslama Meslek Birliği (YAYBİR), Telif Hakları ve Lisanslama Meslek Birliği (DEKMEB) ile Eğitim Yayıncıları Meslek Birliği'ni (EĞİTİMYAYBİR) barındıran YAYFED'in 8 Mayıs'ta yapılan 4. Olağan Genel Kurulunda yeni yönetim belirlendi.

YAYFED'in yönetim kurulunda, ikinci kez başkanlığı üstlenen Üstün'ün yanı sıra Bulut Yayın Dağıtım Ticaret'ten Mustafa Aksoy, Açılım Eğitim Öğretim Yapı Sanayi'den Mustafa Altundal, Han Basım Yayın Dağıtım'dan Ali Can, Yumurcak Yayınları Yayın Eğitim'den Mustafa Doğru, Kalkedon Yayınları'ndan Hakan Tanıttıran, Delimeşe Yayıncılık'tan Mehmet Burhan Genç, Doğan ve Egmont Yayıncılık'tan Erdal Karakaya ve Yeditepe Basım Yayın Dağıtım'dan Mustafa Karagüllüoğlu yer aldı.

Yeni dönem çalışmalarını AA muhabirine değerlendiren Münir Üstün, meslek birlikleriyle birlikte korsan yayıncılıkla mücadele ettiklerini ve telif haklarıyla ilgili hukuksal çalışmalar yaptıklarını söyledi.

Aynı zamanda Profil Kitap Genel Yayın Yönetmeni olan Üstün, korsan yayıncılık takibi noktasında emniyet ve il denetim kurullarıyla iş birliği içerisinde olduklarını belirterek, "Korsanla mücadelede hem YAYFED hem de meslek birlikleri iyi bir noktadalar. Son yıllarda korsan kitapların ciddi oranda aza indirilmesi de bunun bir göstergesidir. Eskiden her köşede bir korsan kitapçı olurdu. Korsan kitapçı demek bile çok şirin bir tabir bence. Bu yapılan hırsızlıktır. Çünkü yazarından tutun, grafikere kadar herkesin emeğinden çalıyorlar." diye konuştu.

- "Dijital korsanla baş etmek oldukça zor"

Dijital korsana karşı da mücadele ettiklerini aktaran Münir Üstün, "Meslek birliklerinin çeşitli korsan ihbar hatları var. Bu hatlara gelen telefonlar ve bize gelen bilgiler doğrultusunda anında bu işi yapan siteleri kapattırıyoruz ama tekrar tekrar açıyorlar. Sonuna kadar mücadele ediyoruz, lakin dijital korsanla baş etmek oldukça zor." ifadelerini kullandı.

Üstün, Uluslararası Yayıncılık Endüstrisi Danışmanı Jens Bammel'in kaleme aldığı "Kağıttan Dijitale Yayıncılık- Fikri Mülkiyet ve Dijital Devrim" başlıklı bir kitabı, yayıncılarda farkındalık oluşturması amacıyla YAYFED logosu ile yayımladıklarını kaydetti.

Kitabı tüm yayıncılara hediye ettiklerini dile getiren Üstün, Bammel'in bu eserinde kitap dünyasındaki dijital gelişmelere ve dijitalleşmenin yarattığı stratejik zorluklara odaklandığını, aynı zamanda kültür, eğitim gibi yayıncılığın tüm alanlarına da değindiğini anlattı.

- 800 milyon adet civarında kitap üretimi

Münir Üstün, bu dönem ilk kez korsan fotokopicilik üzerine "Basılı ve Dijital Yayınlanmış Eser Kopyalamada Telif Hakları İhlallerinin Biçim ve Yaygınlığı" başlıklı bir araştırma projesi yayınladıklarını söyleyerek, şu bilgileri verdi:

"YAYFED olarak dört meslek birliğine maddi destek verip bu projeyi hazırladık. Tüm üyelerimize bu araştırma projesini ulaştırmış olacağız. Projede üniversite eğitiminde fikri ve bilimsel eserlerin izinsiz çoğaltılması sürecinde öğrencilerin ve öğretim üyelerinin rolü ile öğrencilerin fotokopi alışkanlıkları gibi çok önemli konular ele alındı. Bu konuda bugüne kadar yayımlanmış en kapsamlı araştırma projesi diyebiliriz."

Yayıncılık sektörünün büyüklüğünden bahseden Üstün, "Geçen yıl 411 milyon kitap yayımlamış bir sektörden bahsediyorum. Millî Eğitim Bakanlığı’nın ücretsiz dağıttığı 240 milyon ders kitabı ile 150 milyon bandrolsüz 48 sayfaya kadar olan eğitim kitaplarını da topladığınız zaman, Türkiye'de 800 milyon adet civarında bir kitap üretimi olduğunu görüyoruz." şeklinde konuştu.

- Döviz kurunun sektöre olumsuz etkisi

Üstün, bakanlıklara ve çeşitli kurumlara gittiklerine işaret ederek, şöyle devam etti:

"Çeşitli taleplerde bulunuyoruz. Bu talepleri de isterken sizin masanın üzerine sorunlarınızı ve çözüm önerilerinizi koymanız lazım. Ortaya sadece sorunlarınızı koyarsanız kimse sizin yüzünüze bakmıyor. Siz sorunlarla beraber çözüm önerilerinizi ve gelecek vizyonunuzu ortaya koyarsanız biraz daha kapıları açabiliyorsunuz. Bu konuda da öncelikle 2-3 ayda bir tüm sektör bir masada toplanıp, yayıncıların sorunları, bu sorunların çözümleri, gelecek vizyonumuz gibi konularla ilgili bir araştırma yapıp, en az 6 ay içerisinde bunu bir araştırma projesi olarak hayata geçirmek istiyoruz. Bizim sektör olarak 'bir sürü hedefimiz var' diyoruz ama elimizde hedeflerimizle alakalı hiçbir şey yok. Bunları artık bir veri haline getireceğiz. 'Sektör nereye gidecek, nasıl olacak?' diyerek yayıncılığın geleceğini belirlemeye çalışacağız."

Döviz kurunun yükselmesi sebebiyle kitap sektörünün de geçen yıla göre yüzde 15 düşüşte olduğuna dikkati çeken Üstün, "İnsanlar şu anda çok tedbirli kitap yayınlıyorlar. Geçen yıl ayda 5 kitap yayınlayan bir yayıncı, bu yıl 3 kitap yayınlıyor. 2017'de sektörde Milli Eğitim Bakanlığı kitapları ve bandrolsüz kitaplar hariç 408 milyon kitap basıldı, 2018'de ise bu sayı 411 milyon oldu. İnşallah 2019'da da aynı seviyeleri yakalayabiliriz. 2017 yılında dünyada 11. olan sektörümüz yine döviz kurları nedeniyle 16. sıraya geriledi. Yeni başlık yayımlamada dünyada 6. sıradayız. İtalya'yı geçip Fransa ile kafa kafaya olmak güzel bir duygu." değerlendirmesinde bulundu.