Bebekler 'Acemaşiran' Makamıyla Stresi Yendi

ORHAN CANBULATEL - Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi tarafından yenidoğan yoğun bakım servislerinde tedavi gören 80 bebek üzerinde yapılan araştırmada, 'acemaşiran' makamındaki Türk müziğinin ve 'aromaterapinin' sağlık sorunları bulunan bebeklerin stresini azaltan ve davranışlarını daha uyumlu hale getiren etkili bir yöntem olduğu belirlendi.

Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Öznur Tosun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yenidoğanların kendilerini sadece davranışlarıyla ifade edebildiklerini söyledi.

Bu davranışların değerlendirilmesinin yenidoğanların bakımı için çok önemli olduğunu vurgulayan Tosun, özellikle sağlık sorunları olduğu dönemde ya da hastanede yattıkları süreçte yenidoğanların bu davranış değerlendirmelerinin çok daha önemli olduğunu bildirdi.

Tosun, bu çerçevede, hastanelerinin yenidoğan ünitelerinde yatan 80 bebeğin davranışlarını incelediklerini ve bebeklerin çok stresli, huzursuz ve agresif davranışlar sergilediklerini gördüklerini aktardı. Tosun, buradan hareketle de bebeklere yurt dışında da yapılan kanıta dayalı tamamlayıcı bakım uygulamalarını denedikleri bir çalışma yaptıklarını anlattı.

- Aromaterapi, müzikterapi ve vibrasyon

Çalışma kapsamında yenidoğanlara 3 farklı terapi uyguladıklarına işaret eden Tosun, şu bilgileri verdi:

'Bunlardan biri aromaterapi uygulaması. Aslında yenidoğanlarda uygulanması çok önerilmiyor. Çünkü yenidoğanlarda pek çok fizyolojik sıkıntıya da neden olabiliyor. Bu nedenle özellikle uzman kişiler tarafından bilinçli olarak ve doğru yağ kullanımı gerekiyor. Bu yağların doğru seyreltilmesi gerekiyor. Cilde uygulandığında da belli süre ve miktarlarda kullanılması gerekiyor. Aksi taktirde yarar görelim derken tam tersi zararlarını da görebiliyoruz. Bu kapsamda yaptığımız çalışmada tatlı badem yağı ile seyreltilmiş lavanta yağını kullandık. Diğer bir hasta grubunda da müzik terapi uyguladık. Müzik terapi için de Türk Musikisini Araştırma ve Tanıtma Grubu'ndan (TÜMATA) destek aldık. Yurt dışında Mozart, Beethoven'ın müzikleri dinletiliyor ve bunların etkili olduğu söyleniyor. 'Neden Türk müziği kullanılmasın' diye düşündük ve araştırmamızda acemaşiran makamını kullandık. Bu makamın etkisine baktık. Diğer bir gurupta da yenidoğanların ayak tabanına belirli süre ve titreşimlerde vibrasyon uyguladık ve bunlardan hangisinin daha çok rahatlatlığına baktık.'

Yrd. Doç. Dr. Öznur Tosun, yaptıkları analiz ve incelemeler sonucu yenidoğanları en çok rahatlatan uygulamanın müzik terapi olduğunu belirlediklerini aktararak, 'Acemaşiran makamındaki müziğin, arkada su sesleri, kalp ritmini andıran diğer müzik aletlerinin sesleriyle birlikte yenidoğanların stresini azaltan ve davranışlarını daha uyumlu hale getiren etkili bir yöntem olduğu ortaya çıktı. Aromaterapi yöntemi ise ilk başta stres düzeyini biraz artırır gibi görünüyordu ama çalışmanın sonuna doğru uyku düzenini sağladığı, solunumunu rahatlattığı ve kalp atımını daha çok dengelediğini gördük. Vibrasyon uygulamasının ise diğer iki uygulamadan daha az etkili olduğunu belirledik.' diye konuştu.

- 'Terapiler dış dünyaya uyumu artırdı'

Uyguladıkları terapilerin bebeklerin erken taburcu olmalarına da katkı sağladığına dikkati çeken Tosun, yenidoğanların müziğin ritmi sayesinde dış dünyaya daha kolay uyum sağladıklarını ifade etti.

Çalışmanın hastanelerin yenidoğan yoğun bakım servislerinde tedavi gören 80 bebek üzerinde yapıldığına dikkati çeken Tosun, örnek sayısı artırılarak daha ayrıntılı çalışmalar yapılabileceğini bildirdi.

Tosun, araştırmadan elde ettikleri sonuçlar çerçevesinde özellikle müzikterapinin ailelerin de gönül rahatlığıyla kullanılabilecek bir yöntem olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

'Aromaterapiyi de önermek isteriz ama bu konuda ülkemizde uzman sayısı çok sınırlı ve maalesef kulaktan dolma bilgilerle çok yanlış uygulamalar olduğu için gönül rahatlığıyla öneremiyoruz. Ancak uzman kişilerin hastanelerde bu uygulamaları yapmasını ve bu konuda çalışmaların artırılarak devam ettirilmesini önerebiliriz.'