Bisikletlere 'Yol Açacak' Kılavuz Hazırlandı

YILDIZ NEVİN GÜNDOĞMUŞ - Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, daha temiz ve yaşanılabilir çevre için şehir içi yollarda bisikletin etkin bir ulaşım aracı olarak kullanımının yaygınlaştırılması amacıyla şehirlerinde ve bölgelerinde bisiklet yolu yapmak isteyen yerel yönetimlere yönelik taslak kılavuz hazırlandı.

Bisikletin şehir içi yollarda ulaşım amacıyla kullanılmasının sağlanması, bisiklet yolları, istasyonları ve park yerlerinin planlanması, tasarlanması, yapılması ve işletilmesine ilişkin usul ile esasları içeren 'Şehir İçi Bisiklet Yolları Kılavuzu' taslağı, bakanlığın internet sitesi üzerinden ilgili yerel yönetimlerle kamu kurum ve kuruluşların görüşüne açıldı.

Kılavuz ile hava kirliliğinin daha az olduğu, trafik kaynaklı gürültüden uzaklaşmış daha temiz ve daha yaşanılabilir bir çevre oluşturulması için şehir içi yollarda motorlu araçlar yerine bisiklet kullanımının teşvik edilmesi amaçlanıyor.

Taslakta, yerel yönetimlerin bisiklet altyapısına yatırım yapmaları durumunda, şehir halkına sağlayacağı faydalar, bisiklet yolu uygulamaları, uygulama öncesi ve sonrasında sosyal, teknik, ekonomik ve çevresel katkıların neler olacağı anlatılıyor.

Kent içi yolculuklarda otomobil yerine bisikletin tercih edilmesiyle önemli ölçüde karbondioksit emisyonunun azaltılabileceğine dikkat çekilerek, bisiklet kullanımı ile kilometrede kişi başına 21 gram karbondioksit tüketilirken, otomobil ile ulaşımda ise kilometre başına 271 gram karbondioksit tüketildiği bilgisini paylaşıldı. Böylece bisiklet kullanımıyla kilometrede kişi başına yüzde 92 daha az karbondioksit emisyonuna yol açılacağı belirtildi.

Bisiklet kullanımının insanların hareketliliğini arttırarak sağlık sorunlarını azalttığına ve yaşam kalitesini yükselttiğine de dikkat çekildi.

- Bisiklet yolları için 'komite' önerisi

Yerel yönetimlere bisiklet yolu ihtiyacının belirlenmesi için 'bisiklet komitesi' kurma tavsiyesinde bulunulan kılavuz taslağında, komitedeki teknik elemanların, sivil toplum kuruluşu üyeleri, akademisyenler ve bisiklet kullanıcılarından oluşması, yüz yüze veya online anketlerle katılımcıların mevcut bisiklet kullanım alışkanlıkları ve önerileri doğrultusunda bisiklet yol ağını planlaması önerildi.

Bisiklet kullanıcılarının evlerinden alışveriş merkezi, okul, ticaret yerleri ve ofislerin yoğun olarak bulunduğu bölgelere gidebilecekleri öngörülen alanlardan geçen bir güzergahın seçilmesi ve bisiklet yollarının diğer ulaşım sistemlerine entegre edilmesi gerektiği kaydedildi.

Toplu ulaşım sistemlerine kadar giden bir bisiklet yolu güzergahı belirlenmesi, buradaki istasyon veya duraklarda park yeri ayırılması, bisiklet kiralama sistemlerinin de toplu taşıma sistemine entegre şekilde tasarlanması önerisinde bulunuldu.

- Bisiklet yollarının etrafına yeşil alan

Belirlenecek güzergah etrafındaki binaların bisiklet kullanıcılarına duvar etkisi yaparak, 'koridor içinde gidiyormuş' hissi yaratacağı ve bu güzergahı tercih etmemelerine neden olabileceğine dikkat çekilen kılavuz taslağında, bu nedenle sürüş esnasında beton etkisi yaratan öğeler yerine, yeşil alanların bulunması gerektiği ifade edildi.

Hem sürüş konforu hem de sürücü güvenliği açısından bisiklet yolunun diğer ulaşım hatları ile kesişiminin en az ölçüde tutulması ve bisiklet güzergahı üzerindeki engelleri aşacak altyapı ve üstyapı elemanlarının tesis edilmesi önerisi getirilen kılavuz taslağında, kesintisiz ve rahat bir sürüş için yolda dikey olarak yüzde 4'e kadar eğimin ideal olduğu belirtildi.

- Güvenlik mesafesi bırakılmalı

Bisiklet yollarında uyulması gereken genel esaslara da yer verilen taslak çalışmada, yaya kaldırımındaki bisiklet yolunda enine eğimin, taşıt yolu tarafına doğru yüzde 2 olacak şekilde ve yağmur suyu drenajı düşünülerek yapılması gerektiği ifade edildi.

Yaya kaldırımına yapılacak bisiklet yollarının kaldırımın yol tarafında, kaldırımla aynı veya üst seviyede bulunmasına, bisiklet yolu yapıldıktan sonra kalan yaya kaldırımı genişliğinin 150 santimetreden az olmamasına dikkat çekildi.

Taşıt yoluna yapılacak bisiklet yolunda ise tek şeritlilerde 1,30 metre, çift şeritlilerde ise 2,40 metre minimum genişlik gerektiği kaydedildi.

Araç hız sınırının saatte 50 kilometreden fazla olduğu yerlerde, taşıt yolu kenar şerit çizgisi ile bisiklet yolu arasında, taşıtların bisikletlileri hava akımı ile yola çekmemesi için en az 1,5 metre güvenlik mesafesi bırakılması önerildi.

- Bisiklet park yerleri

Kullanışlı ve güvenli park yerlerinin bisiklet kullanımını teşvik edeceğinin vurgulandığı kılavuz taslağında, bisiklet istasyonları ve park yerlerinin bisiklet yollarına yakın ve güvenli olması, uzaktan görülebilmesi ve park alanına yönlendirmeişaretleri bulunması, dayanıklı, pratik ve farklı türde bisikletlere uyumlu ve bakımının kolay yapılabilmesi gibi kriterler yer aldı.

Bisiklet istasyonları ve bisiklet park yerlerinin araç ve yaya trafiğine engel olmayacak şekilde, bisiklet yollarına yakın, toplu taşıma ağlarına kolay erişilebilecek noktalarda, emniyetli şekilde tasarlanması gerektiği belirtildi.

Bisiklet yolları, bisiklet işletme ve park istasyonlarının bakım, onarım, denetim ve güvenlik işlerinin belediyelere ait olduğu, istasyonların işletilmesinin belediyelerce yapılacağı kaydedildi.

- 'Bisiklet haritası hazırlanabilir'

Bisiklet yollarının yaygınlaştırılması ve teşvikine yönelik olarak yerel yönetimlere, bisiklet park yerlerine park nakit otomatları yerleştirmesi, turizm tanıtım materyallerinde bisiklet kullanımını öne çıkarması, bisiklet güzergah haritaları oluşturarak turizm ofislerine ve turistik bölgelere ücretsiz dağıtması, potansiyel bisiklet sürücülerinin en iyi güzergahları belirlemelerine yardım için bisiklet parkurlarını, önerilen güzergahları, yol koşullarını, tepeleri, dinlenme tesislerini ve bisiklet dükkanlarını gösteren bir bisiklet haritası yayınlanabileceği önerilerinde de bulunuldu.

Kılavuz taslağında, özel bisiklet etkinlikleri ile toplumdaki bisiklet profilinin yükseltilmesi gerektiği de ifade edilerek, 'Haziran ayının ilk haftası 'İşe Bisikletle Gidelim' Haftası ilan edilmesi' gibi etkinlikler yapılabileceği de belirtildi.