'Iraklı Sanatçıların İlk Kapısı Türkiye'

MUSA ALCAN - Iraklı ressam Prof. Dr. Balasim Mohammed, Irak'ın içindeki sanatçıların, Irak'ın dışında bulunan Iraklı sanatçılar kadar geniş imkanlara sahip olmadığını belirterek, "İlk kapımız Türkiye'dir. Şimdi Irak’ta kültür toplumunun içinde bir kıpırdama başladı. Iraklı seçkin sanatkarların çektikleri çileler eserlerine yansıyor." dedi.

Halen Bağdat Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölüm Başkanlığı görevini yürüten Mohammed, sanat hayatını AA muhabirine anlattı.

Irak'ın Kufe şehrinde doğan Mohammed, aile geleneklerinin dışına çıkarak güzel sanatlar okuduğunu, sonrasında ise hüsn-i hat ve resme merak saldığını söyledi.

Mohammed, üniversite eğitiminin ardından Macaristan'da 3 yıl İslam Sanatları çalıştığını belirterek, "Orada 'İslam mimarisinde boşluk kavramı' üzerine yüksek lisans yaptım. İslam mimarisinde genellikle boşluk kabul etmiyorlar, doldurmaya çalışıyorlar. Bunun kökenine indim, baktım ki bunun temelinde çöl var. Diğer yaratıklardan korktukları için her yeri dolduruyorlar. Boşluk bırakmıyorlar, bu yüzden birçok süsleme var." diye konuştu.

Almanya'da "simgeler" üzerine doktora yaptığını aktaran Mohammed, "İşaretler, her şeyde insanın bıraktığı izler ve şekiller üzerine çalıştım. Örneğin; utandığında yüzün kızarır, hastalandığında yüzün sararır, bulut yağmurun habercisidir ancak ona benzemez. Bu çalışma 'Sanat resmini okuma' metodolojisi olarak gelişti. Profesörlük çalışmam da 'Sanatta genel duyarlılık ve zevk nedir? Genel sanat zevki her ülkede neden farklıdır?' soruları üzerine oldu." ifadelerini kullandı.

- "Irak sanatı savaşlar nedeniyle 40 yıldır dünyadan kopmuş durumda"

Ezamil isimli sanat grubunun Üsküdar Kelimat Sanat Galerisi'ndeki sergisinde bir eseriyle yer alan sanatçı, sergide yer almanın kendisi için büyük bir deneyim olduğunu ifade etti.

Mohammed, Irak sanatının, savaşlar nedeniyle 40 yıldır dünyadan kopmuş durumda olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Irak, eski uygarlıklardan beri çok büyük ve geniş bir milli kültür deneyimine ve birikimine sahip. 1920'de Irak devletinin kuruluşundan beri, Arap aleminde büyük bir sanat akımı oluştu, Irak bu akımın öncüsüydü. 1958’e, Irak Krallığı'nın sonuna kadar, ondan sonra sanat toplumun damarlarına girmeye başladı. Cumhuriyet dönemiyle birlikte hep çekişme halindeydi ama sanat yaşam dışında sürekli gelişti."

Irak sanatçılarının iç ve dış göçten dolayı iki ayrı ekolde sanat geliştirdiğine vurgu yapan Balasim Mohammed, "Irak'ın dışında bulunan Irak kökenli sanatçılara bir fırsat oluştu ve büyük ödüller aldılar. İçteki sanatçıların imkanları daha dar, bu sergi içteki sanatçıların dışarıya açılmasında küçük bir aşamadır. İlk kapımız Türkiye'dir. Bunun iki sebebi var; birincisi Türkiye ve Irak arasındaki kültür bağı, ikincisi Iraklı sanatçılara bir alan açan Kelimat Sanat Galerisi. Kelimat, Türkiye'nin bize açılan bir penceresi oldu. Şimdi Irak’ta kültür toplumunun içinde bir kıpırdama başladı. Iraklı seçkin sanatkarların çektikleri çileler eserlerine yansıyor. Bu anlamda Irak'ın içerdeki etkisi dışarıdan daha önemli." değerlendirmesinde bulundu.

- UNESCO'dan 3 alanda ödül

Mohammed, Irak'ta bulunan sanatçıların dışarıya açılımı noktasında serginin önemine değinerek, "Bizim için buradan çok ziyaretçi gelip gelmemesi veya satış yapıp yapmamamız önemli değil. Biz çok memnunuz ve çok sevinçliyiz. İnsanın sıkıntılı günlerinde her zaman bir yardımcıya ihtiyacı vardır, Türkler bize bu anlamda en yakın insanların başındadır." şeklinde konuştu.

Birleşmiş Milletler'den ödül için davet aldığını anlatan Mohammed, sözlerini şöyle tamamladı:

"Yaptığım çalışmalarla, gelecek ay UNESCO'dan 'Sanatın Yaratıcılığı', 'Sanatı Eleştirel Okuma', 'Toplumun Sanata Karşı Algısı' olmak üzere üç alanda ödül alacağım. Bu alandaki tek Arap benim. Aynı zamanda Irak'ta 25 bin metrekarelik bir alanda, DEAŞ'a karşı elde edilen zaferin anıtı dikilecek, ben de onun başındayım. Bu çalışmaya 40 heykeltıraş ve mimar katıldı, bunlardan 10 kişi kazandı. İlk üçe giren eserler Musul, Bağdat ve Selahaddin kentinde yapılacak."