Erzurum Palandöken’de 1963 yılından beri tatlıcılık yapan Ziya Bayraktar ve oğulları, sütlaçla pekmezli kadayıfı birleştirdi. Müşterilerine bu tatlıyı ikram etmeye başlayan Bayraktar, 5 Ağustos 2015’te Türkiye Patent Enstitüsü’ne başvurdu. Ziya Bayraktar’ın başvurusu üzerine tatlıya marka tescili verildi.
Ziya Bayraktar ve oğlu Ahmet Bayraktar’ın hem marka hem de endüstriyel tasarım tescili aldığı sütlaç üzerine pekmezli kadayıfı, yan komşusu da kendi iş yerinde sunmaya başlayınca mahkemelik oldu. Konunun medyada yer almasının ardından haberleri gören Rizeliler duruma isyan etti.
"Turbo için mahkemelik olmaya değmez"
Türkiye’nin ve Rize’nin en ünlü esnaf lokantalarından biri olan Liman Lokantası’nı babadan oğula işleten İsmail Reyhanoğlu, Erzurum’da 2 esnafın ’Turbo’ yüzünden mahkemelik olmasına "Değmez" yorumunda bulundu. Reyhanoğlu "Bizim lokantamız 55 yıllık bir lokantadır. 55 yıldır lokantamızda sütlaçta yapılıyor, kadayıfta yapılıyor. Onun karışımı da turbo oluyor. Ogün bugündür var burada. Valla Turbo sütlaç için mahkemelik olmaya gerek yok. Kim daha iyi yapıyorsa müşteri ona gidecek yani. Kim sütlacı ve Rize kadayıfını güzel yapıyorsa müşteri ona gidecek. Turbo için büyükşehirlerden, yurt dışından Rize’ye gelenler var. Rize aynı zamanda bir turizm şehri. Rize’ye gelen turboyu duyuyor ve yemeye geliyor” şeklinde konuştu.
"Turbo ile 53 yıl önce Rize’de tanıştım"
Emekli Kültür ve Turizm Müdürü Atilla Karahasanoğlu ise 53 yıl önce geldiği Rize’de turbo ile tanıştığını ve o günden sonra sürekli tükettiğini dile getirerek turbo sütlacın Rize ve Trabzon’a özgü bir ürün olduğunu söyledi.
Karahasanoğlu “50 yıldır var. Benim bildiğim 50 yıldır var. Çünkü ben Rize’ye geleli 53 yıl oldu, geldiğimde tanıştık, hala daha devam ediyor tanışıklığımız. Burada Erzurum’dan çok daha eskidir. Burası derken Trabzon ve Rize’yi kastediyorum. Sütlaç bu iki ilin ürünüdür. Yaylacılığın güzel yapıldığı yerler buralar. Yaylacılık iyi yapılan yerde sütlaçta iyi olur. Belki ben 1 yıl daha yiyebileceğim, yaş geçtikçe Turbo’yu yeme şansımız azalıyor” ifadelerini kullandı.
"Sütlaç ne zaman Erzurum’a gitmiş ki, Rize Kadayıfı ile birleşip Turbo olmuş"
Dedelerinden duyduğu Turbo sütlaçtan şimdi vazgeçemediğini dile getiren Rizeli Ömer Kaya ise “Turbo çok lezzetli bir ürün. Ben babamdan dedemden bilirim turboyu. Erzurum da bir bahsi geçmiş herhalde. Mahkemelik olmuşlar yani ama sonuçta oraya sütlaç ne zaman gitmiş ki Rize kadayıfı da peşinden gidip sütlaç olmuş anlayamadım orayı. Çok lezzetli, yemekten büyük bir zevk alıyoruz. Hatta benim bir ağabeyim var. Kendisi aslen Aydınlı’dır. Trabzon’da çalışıyor, Trabzon’dan buraya haftada 2 kez gelir sırf turbo sütlaç yemek için. Turbo takıntısı olanlar var. Biz de beğenerek yiyoruz” ifadelerini kullandı.
'Turbo' Tartışmasına Rize De Eklendi
Erzurumlu iki esnafın sütlaç üzerine kadayıf konularak fındıklı olarak servis edilen "Turbo" adlı tatlı nedeniyle mahkemelik olması tartışmalarına Rizeliler de katıldı. Rizeli ’Turbo’ sevenler ve lokanta işletmecileri bu tatlının 50-60 yıldır Rize’de lokantalarda servis edilerek müşterilerin beğenisine sunulduğunu belirttiler.
