Zorunlu Göçün Belgeleri Kayıt Altına Alınıyor

ŞENGÜL AZBAY - Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) ile Balkan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneğince (Bal-Türk) yürütülen proje kapsamında, Bulgaristan'ın 1984-1989 yıllarında Türklere uyguladığı asimilasyon politikasından kaçan yaklaşık 350 bin kişinin yaşadıklarının unutulmaması amacıyla o döneme ait belge, fotoğraf, günlük ve görüntüler kayıt altına alınıyor.

Bal-Türk tarafından Bulgaristan'ın asimilasyon politikası nedeniyle 1989 yılında, Avrupa'nın 2. Dünya Savaşı'ndan sonraki en büyük "zorunlu göçü" ile karşı karşıya kalan Türklerin yaşadıklarının unutturulmaması amacıyla hazırlanan proje kapsamında, 21-22 Eylül'de Kocaeli'de anma etkinlikleri düzenlenecek.

Bal-Türk Genel Başkan Yardımcısı ve proje koordinatörü Doç. Dr. Ayhan Orhan, AA muhabirine, zorunlu göçün yıl dönümlerinde, ülkenin farklı kentlerinde her sene anma programları gerçekleştirildiğini söyledi.

Orhan, Bulgaristan Türklerinin "zorunlu göçü"nün 30. yılı nedeniyle daha kapsamlı bir proje hazırlamak istedikleri için YTB ile iletişime geçtiklerini dile getirdi.

Hazırladıkları "1989 Zorunlu Göç" adlı projeden bahseden Orhan, şunlar kaydetti:

"Önce bunu dünyaya nasıl anlatırız diye düşündük. Hemen web sitesi geldi aklımıza. Şu anda İngilizce, Bulgarca ve Türkçe olmak üzere bugünleri unutturmayacak, bugünlerle ilgili belgelerin, bilgilerin depolanabileceği, arşivlenebileceği bir web sitesi kurduk. Büyüklerimizden elde ettiğimiz bütün hatıraları, mektupları, fotoğrafları, yazışmaları, günlükleri elimize geçtikçe siteye yüklemeye başladık. Amacımız bütün dünyaya bunu duyurmak ve unutturmamak. Türkiye'nin her yerinde bu üzüntüyü, kaygıyı, kötülüğü yaşamış insanlar bir araya gelip, hep bir ağızdan 'Biz bunu unutturmayacağız.' diye haykırmak istiyoruz. Oradaki soydaşlarımızı asla unutturmayacağız, yaşananları asla unutturmayacağız. Bunun için uğraşıyoruz."

- "Anadolu Ajansı arşivini bize açtı"

Kocaeli'de düzenlenmesi planlanan anma programının ilk gününde akademisyenler tarafından 1989 yılında ve öncesinde yaşananların anlatılacağını aktaran Orhan, programın ikinci gününde ise belgesel gösterimi, resim sergisi açılışının ardından anılarını anlatmak isteyenler vatandaşlar için serbest kürsü kurulacağını bildirdi.

Anma programının ardından bir almanak hazırlayacaklarını anlatan Orhan, şöyle devam etti:

"En büyük amacımız bu zaten. 1989'dan bugüne bütün gazeteleri tarayarak, o döneme ait hatta 1988'den itibaren bütün gazete kupürlerini toplayarak bir almanak ortaya koymak istiyoruz. Hocaların, değerli akademisyenlerin anlattıklarını hem İngilizce hem Türkçe bir kitap haline getirmeyi düşünüyoruz. E-kitap şeklinde yayınlamayı düşündüğümüz bölümler de var. Resimleri toplayarak kendimize büyük bir arşiv oluşturmak istiyoruz. Zorunlu göçle ilgili her şeyi kayıt altına alıyoruz. Devletin önemli kurumları da bunları kayıt altına almış. Anadolu Ajansına teşekkür ediyoruz. Anadolu Ajansı bir yazı yazdı ve arşivini paylaşımımıza açtı. Şu anda web sitesine yurt dışından bile belge ve video aktarımı var. Bizden sonra gelecek nesillerin de bu işin önemini kavrayıp, aynı şekilde devam ettirmesini istiyoruz."

Orhan, Bulgaristan'ın 1984-1989 yıllarında Türklere uyguladığı asimilasyon politikasından kaçanların o döneme ait fotoğraflarını, anılarını, belgelerini, "https://1989forcedmigration.org" sitesine yükleyebileceğini sözlerine ekledi.