5. MADDE KABUL EDİLDİ
Madde üzerinde konuşmaların tamamlanmasının ardından oylamaya geçildi. Bazı milletvekilleri oylarını kullanırken fotoğraf çektirdi, CHP ve BDP milletvekilleri oylamaya katılmadı. Anayasa değişikliğinin 5. maddesi, yaklaşık 3 saat süren görüşmelerin ardından 405 vekilin katılımı ile yapılan oylama; 333 evete 70 ret 1 çekimser ve 1 geçersiz oy ile kabul edildi.
4. MADDE KABUL EDİLDİ
TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin başkanlığında devam eden Genel Kurul'da, Anayasa değişikliğinin 4. maddesi, yaklaşık 3 saat süren görüşmelerin ardından kabul edildi. CHP, BDP ve DSP'nin katılmadığı oylamada, AK Parti ile MHP'nin yanı sıra bazı bağımsız milletvekilleri oy kullandı. Toplam 408 milletvekilinin katıldığı oylamada 4. madde 69 ret oyuna karşılık 336 evet oyu ile kabul edildi. Oylamada boş oy çıkmazken. 2 oy geçersiz sayıldı. Genel Kurul, teklifin 5. maddesinin görüşülmesi ile devam ediyor.
Taslağın 4. sırasında yer alan Anayasa'nın 41. maddesi, yeni haliyle şöyle düzenlendi: "Her çocuk, yeterli himaye ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir. Devlet, her türlü istismara ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirleri alır."
SEBAHAT TUNCEL GERİLİMİ
Meclis Genel Kurulu'nda BDP'li Sebahat Tuncel konuşması sırasında bu ülkede savaş devam ediyor. sözleri üzerine TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin devreye girdi ve Türkiye'nin başka bir devletle savaşı olmadığını, Türkiye'nin terörle mücadele ettiğini belirtti, Tuncel'i sözlerini düzeltmeye çağırdı. Tuncel konuşmasını sürdürünce bu kez Meclis Genel Kurulu'nda ifadeler sertleşmeye başladı. Tuncel, Meclis Başkanı'nını tarafsız olmaya davet etti, Başkan Şahin, Türkiye'den yana taraf olduğunu söyledi.
3. MADDENİN OYLAMASI
TBMM Genel Kurulunda, Anayasa değişikliği teklifinin 3. maddesinin gizli oylamasına başlandı.
Genel Kurulda, 3. madde üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından oylamaya geçildi. Birleşimi yöneten Meclis Başkanı Mehmet Ali Şahin, ismi okunmayan milletvekillerinin oy vermemesini istedi. Şahin, milletvekillerini, oylarını dışarıda değil, kabinlere girerek kullanmaları konusunda da uyardı.
TEKLİFTE 337 'EVET'E KARŞI 71 RED OYU ÇIKTI
TBMM Genel Kurulu, AK Parti'nin Anayasanın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi'nin birinci tur görüşmelerini sürdürüyor. Teklifin 3. maddesi üzerinde yapılan görüşmeler sona erdi. Teklif üzerinde 16 değişiklik önergesi verilirken, içtüzük gereği 7 değişiklik önergesi işleme alındı.
Değişiklik önergeleri üzerindeki görüşmelerin ardından teklifin 3. maddesinin gizli oylamasına geçildi. Birleşimi yöneten Meclis Başkanı Mehmet Ali Şahin, ismi okunmayan milletvekillerinin oy vermemesi ve oylarını dışarıda değil, kabinlere girerek kullanılması konusunda uyarılarda bulundu.
3. maddenin gizli oylamasına CHP, BDP ve DSP milletvekilleri katılmadı. Gizli oylamaya katılan 408 milletvekilinden 337'si kabul oyu kullandı. 71 milletvekili ret oyu kullanırken, geçersiz ve çekimser oy çıkmadı.
Teklifin 3. maddesinde, anayasanın 'Seyahat Hürriyeti' başlıklı 23. maddesinde değişiklik yapılması öngörülüyor. Buna göre, 'vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti, ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle ve hakim kararına bağlı olarak sınırlandırabilecek.'
TBMM’DE BUGÜN YAŞANANLAR GELİŞMELER
CHP'nin önerisinin TBMM Genel Kurulundaki görüşmeleri sırasında, TBMM Başkanvekili Sadık Yakut ile MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural tartıştı.
TBMM Genel Kurulunda, CHP'nin, 1 Mayıs 1977'de Taksim'de 37 kişinin öldüğü, birçok kişinin de yaralandığı olayların açığa kavuşturulması için verdiği Meclis araştırılması önergelerinin bugün görüşülmesine ilişkin önerisi ele alındı.
Önerinin lehinde konuşan CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol, İstanbul Valiliğinin, bu yılki 1 Mayıs kutlamalarının Taksim'de yapılmasına izin verilmesini kararını olumlu karşıladıklarını belirterek, Meclisin alacağı başka bir kararla da bu kararı tamamlaması gerektiğini kaydetti.
Anadol, AK Parti Çorum Milletvekili Agah Kafkas'ın, bir gazeteye verdiği mülakatta, ''1 Mayıs'ta Taksim alanına gideceğim ve kanlı 1 Mayıs 1977 olaylarının faillerinin ortaya çıkması gerekiyor'' dediğini ifade ederek, ''Kanlı 1 Mayıs 1977, yıllarca Taksim'in işçilere kapatılmasının gerekçesi olarak gösterildi. Taksim Meydanındaki İntercontinental Otelinin 5. katından kimler ateş etti? Orada hangi polisler vardı? Bunların ortaya çıkartılması lazım'' şeklinde konuştu.
AK Parti'lilere, ''Siyasi cinayetlerin, faili meçhul cinayetlerin araştırılması için daha önce verdiğimiz önergeleri reddettiniz, bari bunu reddetmeyin. Gladio, derin devlet işte burada. Buralara inmezseniz, o zaman bütün söylediklerinizi kara tahtadaki tebeşirle silersiniz'' diye seslenen Kemal Anadol, olumlu oy beklediğini söylediği Kafkas'ın önergelerine ne oy vereceğini merak ettiğini söyledi.
''VAR MI ÖYLE 3 KURUŞA 5 KÖFTE?''
Önerinin aleyhinde söz alan Agah Kafkas, Meclisin, sabahlara kadar, demokrasinin daha da yükseltilmesi amacıyla çalıştığını kaydetti.
CHP'nin önerisinin, demokratik açılımı engelleme girişimlerinden birisi olduğunu ifade eden Kafkas, 1 Mayıs her gündeme geldiğinde, ''Kanlı 1 mayıs 1977 olaylarının'' açıklığa kavuşturulması gerektiğini söylediğini bildirdi.
Agah Kafkas, 1 Mayıs'ın, ilk kez AK Parti iktidarında ''Emek ve Dayanışma Günü'' olarak tatil ilan edildiğini dile getirerek, AK Parti'nin emeğe, işçilere bugüne kadarki hükümetlerin verdiğinden daha çok önem verdiğini belirtti. Kafkas, çalışma hayatında devrim niteliğinde düzenlemeleri içeren Anayasa değişikliği yaptıklarını belirterek, ''Benim CHP'nin önerisine ne oy vereceğimi merak edenlere şunu soruyorum: Türkiye'de ilk defa kamu çalışanlarına toplu sözleşme hakkı tanıyan maddeye siz ne oy vereceksiniz? Ben de bunu merak ediyorum. Demokrasiden söz edeceksin, ama insanın özgürce oy kullanmasını engelleyeceksin. Var mı öyle 3 kuruşa 5 köfte?'' dedi.
AK Parti'li Kafkas, ''Sadece 1 Mayıs olaylarının değil, Çorum, Kahramanmaraş ve Sivas olaylarının aydınlatılmasını da istediklerini'' kaydetti.
CHP'li milletvekilleri, Kafkas'ın bu sözlerine tepki gösterdi. Sataşma olduğu gerekçesiyle söz isteyen Anadol, Anayasa değişiklik teklifinde toplu sözleşme hakkı olduğunu, ama grev hakkının olmadığını söyledi. Kemal Anadol, 1 Mayıs'ın işçi bayramı olması için ilk kanun teklifini kendisinin verdiğini söyleyerek, ''Benim sarı sendikacılardan alacak dersim yoktur. Yüreği olan bizim önerimize oy verir'' dedi.
YAKUT İLE VURAL ARASINDA TARTIŞMA
Anadol'un konuşmasının ardından CHP Grup Başkanvekili Kemal Kılıçdaroğlu da ''sataşma olduğu'' gerekçesiyle söz istedi. TBMM Başkanvekili Sadık Yakut, sataşma olmadığını belirterek, Kılıçdaroğlu'na söz vermedi. Bu sırada, Genel Kurulda tartışma yaşandı.
Yerinde oturan MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural laf atınca, Yakut, ''Hiç kimseden öğrenecek değilim, hele sizden hiç öğrenecek değilim'' diyerek Vural'a yanıt verdi. Sadık Yakut, Vural'ın konuşmasına devam etmesi üzerine, ''Oturduğunuz yerden hep Başkanlık Divanına sataşıp duruyorsunuz. Muhatabım siz değilsiniz'' dedi.
Vural'ın, ''Ne biçim konuşuyorsun orada'' demesi üzerine ise Yakut, ''İstediğiniz kadar bağırıp çağırın'' sözlerini sarf etti. Yakut, Vural'ın, ''Dikkatli ol'' sözlerine de ''Siz de başkana karşı konuşurken dikkatli olun'' karşılığını verdi. MHP'li Vural'ın ''Nazik olun'' sözleri üzerine ise Sadık Yakut, ''ben naziğim'' dedi.
Tartışma sırasında bazı MHP'li milletvekillerinin sıra kapaklarına vurduğu görüldü.
MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır da Başkanvekili Yakut'u, Oktay Vural'a olan karşı tavrından dolayı kınadığını söyledi.
Yakut, Şandır'ın ''Azarlıyorsunuz'' demesi üzerine, ''Ben kimseyi azarlamıyorum, hiçbir grup başkanvekilinin Meclisi idare eden başkanvekillerini azarlama hakkı yok'' diye konuştu.
''ASGARİ ÜCRETLİNİN SIRTINDAN AĞALIK YAPANLAR...''
CHP Genel Başkan Yardımcısı Cevdet Selvi de Anayasa değişikliği teklifinin, Türkiye'de özgürlükleri yok edecek ''dikta rejiminin alt yapısını oluşturduğunu'' iddia etti. Selvi, ''Hayatı boyunca asgari ücretlinin sırtından ağalık yapanlar, burada birden emeğin yanında olduğunu söylüyorlar. Sendikacılık kapalı kapılar ardında yapılmaz. İktidar olmanın avantajlarını kullanıp işçileri perişan eden, 'sendikalı oldu' diye yüz binlerce işçiyi ekmeğinden edenler; sendika, emek ve özgürlükten bahsetme hakkına sahip değildir'' diye konuştu.
Önerinin lehinde söz alan BDP Diyarbakır Milletvekili Akın Birdal ise ''faili meçhul cinayetlerin ve darbelerin ortaya çıkartılmasına karşı çıkacaksınız, sonra da bu Anayasa değişikliğinin emekçiler için olduğunu söyleyeceksiniz. Bunu kabul edemeyiz'' dedi. Geçmişteki bütün faili meçhul cinayetler ortaya çıkartılmadan, 1 Mayıs'ın ''Emek ve Dayanışma Günü'' olarak ilan edilmesinin bir anlamı olmadığını kaydeden Birdal, ''Kanlı 1 Mayısın araştırılması demek, İttihat Terakki ile yüzleşmek demek, 6-7 Eylül İstanbul olaylarının sorgulanması demek'' diye konuştu.
Konuşma ve tartışmaların ardından, CHP'nin önerisi reddedildi.
SADIK YAKUT'UN YERİNİ MEHMET ALİ ŞAHİN ALDI
TBMM Genel Kurulunda, Anayasa değişikliği teklifinin 3. maddesinin görüşülmesine başlandı.
Genel Kurulda, Danışma Kurulunda uzlaşma sağlanamaması üzerine BDP, MHP ve CHP grup önerileri görüşüldü.
Grup önerilerinin reddedilmesinin ardından Anayasa değişikliği teklifinin, Anayasanın ''Seyahat Hürriyeti'' başlıklı 23. maddesinde değişiklik içeren 3. maddesinin görüşülmesine geçildi.
Bu arada, birleşimi yöneten TBMM Başkanvekili Sadık Yakut'un yerini Mecli Başkanı Mehmet Ali Şahin aldı.
MHP'Lİ ÇOBANOĞLU: BU DAYATMA ANAYASA
MHP Kırşehir Milletvekili Metin Çobanoğlu, Anayasa değişikliği teklifinin AK Parti tarafından tek başına hazırlandığını ve dayatma şeklinde getirildiğini öne sürdü.
Genel Kurulda, Anayasa değişikliği teklifinin, Anayasanın ''Seyahat Hürriyeti'' başlıklı 23. maddesinde değişiklik içeren 3. maddesi üzerindeki görüşmeler sürüyor.
Madde üzerine MHP grubu adına söz alan Kırşehir Milletvekili Metin Çobanoğlu, anayasaların kutsal metinler olmadığını, değişiklik yapılabileceğini, ancak bu değişiklik yapılırken toplumsal uzlaşma sağlanması gerektiğini ifade etti. Çobanoğlu, görüşülen teklifin AK Parti tarafından tek başına hazırlandığını ve dayatma şeklinde getirildiğini öne sürdü. Son günlerde 'şark kurnazlığı'' polemiği yapıldığını belirten Çobanoğlu, aslında anayasa değişikliğinin gündeme getirilmesinin ''şark kurnazlığı'' olduğunu iddia etti. Çobanoğlu, hükümetin, suni gündem oluşturarak vatandaşın kafasını karıştırmak istediğini savundu.
CHP Grubu adına söz alan Zonguldak Milletvekili Ali İhsan Köktürk de demokratik anayasaların egemenlik kavramını yalnızca yürütmeye tanımadığını, bu hakkı hiçbir sınıf, zümre ve siyasal partiye tek başına vermediğini söyledi. Teklifin, kuvvetler ayrılığı ilkesini ortadan kaldıracak nitelikte olduğunu öne süren Köktürk, ''Teklifte, tavşan-havuç modeli var. Arkasındaki ölüm kapanını gizleyen bir teklif'' dedi. Köktürk, üzerinde görüşülen maddeyi de eleştirerek, ''Bu madde, işsizlerin, çay parasını ödeyemediği için kahveye bile gidemeyen emeklinin, sigorta prim borçlarını ödeyemeyenlerin seyahat özgürlüğüne katkı sağlayacak mı?'' diye sordu.
BDP Van Milletvekili Özdal Üçer de grubu adına yaptığı konuşmada, AK Parti'nin, ''ben bildiğimi yaparım'' şeklinde bir tavır içinde olduğunu öne sürerek bu tavrı kınadığını söyledi. Üçer, anayasanın, toplumsal bir sözleşme olduğunu ancak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve hükümetin bu sorumluluğu yerine getirmediğini iddia etti. Hukuk, adalet ve demokrasinin yaşam bulması için demokratik zihniyetin önemli olduğunu vurgulayan Üçer, bu demokrasi kültürünün getirilememesi halinde toplumsal huzurun sağlanamayacağını kaydetti. AK Parti Hükümetinin politikalarını eleştiren Üçer, ''Ölümü gösterip sıtmaya razı etme politikaları artık prim yapmıyor'' diye konuştu.
AK Parti Bayburt Milletvekili Ülkü Gökalp Güney ise görüşülen maddeyle önemli bir değişiklik yapıldığını, bir kişinin vergi borcu olsa da o kişi hakkında yurt dışına çıkış yasağı ancak yargı kararıyla konulabileceğini ifade etti. Görüşülen söz konusu değişikliğin yerinde olduğunu, hatta böyle bir değişiklik yapılmasında gecikildiğini ifade eden Güney, teklifle ilgili eleştirilere karşılık olarak, teklifin uluslararası hukuk standartlarına uyum sağladığını söyledi.
Şahsı adına söz alan AK Parti Manisa Milletvekili Recai Berber, uluslararası hukuk standartlarına göre değerlendirildiğinde, seyahat özgürlüğü ile ilgili yürürlükteki düzenlemenin ölçüsüz olduğunun düşünülebileceğini kaydetti. Berber, söz konusu hükmün, anayasaya uygunluk açısından da yeterli olmadığını, küreselleşen dünya ile bağdaşmadığını dile getirdi.
BDP Bitlis Milletvekili Nezir Karabaş da toplumsal huzurun sağlanması için mevcut anayasanın değişmesi gerektiğini ancak getirilen teklifin bu konuda yeterli olmadığını öne sürdü. Nezir Karabaş, 12 Eylül Anayasası'nın tümüyle değişmesini istediklerini, toplumun da bunu talep ettiğini anlattı.
Değişikliğin 5'nci maddesi 333 oyla kabul edildi
TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin başkanlığında devam eden Genel Kurul'da, Anayasa değişikliğinin 5. maddesi, yaklaşık 3 saat süren görüşmelerin ardından 333 'evet'oyu ile kabul edildi.