Emsal Fazla Mesai Karari

Isten çikarilan isçiler Çalisma Bölge Müdürlügü’nün kapisini çaldi. Çalisma müfettisleri, is yerindeki fazla mesai uygulamasina yönelik rapor hazirladi. Raporda günlük 11 saati asan çalismalarin fazla mesaiye dahil edilmesi gerektigi vurgulandi. Sirket avukatlari, raporun iptali talebiyle mahkemeye basvurdu. Davaci sirket avukati; 6 haftalik çalisma süresi 259 saat çikmasina ragmen fazla çalisma ücreti tahakkuk ettirilmedigi tespitinin yanlis oldugunu öne sürdü. Santral bölümü isçilerinin 12,5 saat çalistirildigi tespitinin hatali oldugunu, 2 saat ara dinlenmesi yaninda 1,5 saat yemek molasi ve yarim saat 2 molanin dikkate alinmadigini iddia etti. Müfettisler tarafindan düzenlenen teftis raporunun iptaline karar verilmesini talep etti. Davali kurum avukatlari ise raporlarin aksi ancak esdeger yazili belge ile ispatlanabileceginden teftis raporunun iptalinin mümkün olmadigini savunarak davanin reddini istedi. Mahkeme raporun iptaline hükmetti. Karar Bölge Adliye Mahkemesi’ne tasindi. BAM, itirazlarin reddine hükmetti. Karar temyiz edilince devreye giren Yargitay 9. Hukuk Dairesi emsal nitelikte bir karara imza atti.

Emsal kararla birlikte, günlük 11 saati asan çalismada bulunan her isçi, haftalik saati asmasa dahi fazla mesai ücreti alabilecek. Kararda; 4857 sayili Kanun’un 41’inci maddesine göre haftalik 45 saati asan çalismalar fazla çalisma sayildigi hatirlatildi. Yönetmelige göre, 4857 sayili Kanun’un 68’inci maddesi uyarinca verilen ara dinlenmeleri, çalisma süresinden sayilmayacagi vurgulandi. Kararda su ifadelere yer verildi:

"Ara dinlenmeleri; iklim, mevsim, yöredeki gelenekler ve isin niteligi göz önünde tutularak, 24 saat içinde kesintisiz 12 saat dinlenme süresi dikkate alinarak düzenlenir. Bu düzenlemenin çalisma süresi yönünden önemi, maddede isçinin bir günde kesintisiz 12 saat dinlenme süresi oldugundan söz edilmesidir. Günlük çalisma süresinin 11 saati asamayacagi öngörülmüstür. Günlük 11 saati asan çalisma yapilmasi hâlinde, uygulanacak yaptirimin ne oldugu da yine yönetmelikte düzenlenmis olup bu hâlde 4857 sayili Kanun’un 41, 42 ve 43’üncü maddeleri uygulanacaktir. Bu açiklamalara göre, günlük çalisma süresine iliskin yasal düzenlemelerin emredici nitelikte oldugu kabul edilmelidir. Isçinin haftalik çalisma süresi 45 saati asmasa dahi günlük 11 saati asmasi hâlinde, bu çalismalar için fazla çalisma ücreti ödenmesi gerekir. Müsahhas olayda iptali istenilen Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi’nin teftis raporunda hastanede çalisan isçilerin fazla çalismalari belirlenirken, çalisanlarin 01 Ocak 2015-01 Ekim 2016 tarihleri arasi dönemdeki çalisma süreleri dikkate alinmistir. Hükme esas alinan bilirkisi raporunda, vardiyali çalisan isçilerin ve santral görevlisi isçilerin, çalisma saatlerine göre gece ya da gündüz çalismalari farki yapilmaksizin ve 4857 sayili Kanun’un 69’uncu maddesindeki degisikligin yürürlüge girdigi 04 Nisan 2015 tarihi dikkate alinmaksizin hesaplama yapildigi anlasilmistir. Teftis raporunda fazla çalismasi tespit edilen isçilerin, dosyadaki puantaj kayitlari ve denetim sirasinda dinlenen isçilerin beyanlari dikkate alinarak çalisma saatleri belirlenmeli ve gece çalismasi gündüz çalismasi farki yapilarak 04 Nisan 2015 tarihinden önce bu isçilerin haftalik fazla çalisma süresi 45 saati asmasa dahi günlük 7,5 saati asan gece çalismalarinin bulunup bulunmadigi arastirilmaliydi. Bu tarihten sonra ise haftalik fazla çalisma süresi 45 saati asmasa dahi günlük 11 saati asacak sekilde çalisip çalismadiklari tespit edilmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik incelemeyle karar verilmesi bozmayi gerektirmistir."