İSTANBUL – ESAT FIRAT – Mısır’da ilk defa 17 Haziran 2012 yılında yapılan demokratik seçimlerle cumhurbaşkanlığını kazandığı günün 8’inci yıl dönümünde darbeyle iktidara gelen hükümetin mahkeme salonunda hayatını kaybeden seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, muhakemesi boyunca bazen konuşturulmadı, bazen hakarete maruz kaldı ancak hiçbir zaman cesur tavrından geri durmadı.
Yargılandığı davaların bazılarından idam, bazılarından da onlarca yıl hapis cezalarına çarptırılan ve hakkında açılan birçok davanın da sürdüğü Mısır’ın demokratik seçimlerle göreve gelen ilk cumhurbaşkanı Mursi, muhakeme sürecinin haksız olduğunu “Ben hala bu ülkenin cumhurbaşkanıyım. Anayasaya göre sıradan mahkemeler bana soruşturma açma yetkisine sahip değil.” sözleriyle tepki göstermişti.
Mursi, son olarak yüksek güvenlikli Burc El-Arab hapishanesinde tek kişilik hücrede tutularak, tamamen dış dünyayla bağlantısı koparılmış, tam bir tecrit altında bırakılmış, hatta birçok defa savunma heyeti ve ailesiyle görüştürülmemişti.
- Mursi’nin mahkemelerdeki açıklamaları
AA muhabiri Mısır’ın demokratik seçimlerle göreve gelen Muhammed Mursi’nin askeri darbe sonrası çıkarıldığı onlarca mahkemelerdeki öne çıkan açıklamalarını, savunmalarını derledi.
Cumhurbaşkanı Mursi, 3 Temmuz 2013’te dönemin Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkan Abdülfettah Es-Sisi tarafından yapılan askeri darbenin ardından evinden gözaltına alınarak cezaevine konulduktan sonra Eylül 2013’te ilk defa ailesiyle yaptığı görüşmede, “iyi olduğunu, darbe karşıtı tutumunda son nefesine kadar kararlı olduğunu ve ülkedeki tüm gelişmeleri yakından takip ettiğini.” söyledi.
Mısır makamlarınca tutukluların giymesinin zorunlu kılındığı “beyaz elbiseyi” giymeyi reddeden Mursi, Kasım 2013’te çıktığı duruşma esnasında "Rabia işareti" yaparak, mahkeme başkanına, "Senin meşru başkanın benim, hükmü geçersiz olan sensin" dedi.
- Beyaz elbise giydirildi
Cumhurbaşkanı Mursi Ocak 2014’te, 21 sanıkla birlikte yargılandığı ''hapishane baskınları'' davasının duruşmasında ilk defa mahkumların zorunlu olarak giydiği beyaz elbiseyle görüldü.
Mursi, cam kafes içinde mahkeme başkanına yönelik, “Ben ülkenin meşru cumhurbaşkanıyım, 3 Temmuz'dan bu yana yapılan hiçbir uygulamayı tanımıyorum.” dedi.
Mursi'nin cam kafeste sesinin açıldığı sırada, "mahkeme heyetinin kendilerini yargılamaya yetkisi olmadığını, kendisinin ülkenin meşru cumhurbaşkanı olduğunu, şu anda neden bu cam kafeste bulunduğu hakkında bir fikrinin olmadığını" dile getirdi.
- “Darbe yönetimi yıkılacak, liderleri hesap verecek”
Darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş cumhurbaşkanı Mursi, Nisan 2014’te "casusluk" suçlamasıyla yargılandığı davanın duruşmasında, hakime selamlarının halka iletilmesini isteyerek, "Darbe yönetimi yıkılacak, liderleri hesap verecek." ifadesini kullandı.
Kahire Polis Akademesi'ndeki duruşmanın başında, diğer sanıkların, Mursi'nin etrafını sarması üzerine Mahkeme Başkanı Hakim Şaban eş-Şami, sanıkları uyardı.
Şaban, duruşmayı aksattığını belirttiği Mursi'ye, "Doktor Mursi, bize odaklan, diğer sanıklara selam verdin bizi unuttun, beni duyuyor musun?" şeklinde hitap etti.
Mursi ise Hakim Şaban'ın bu tepkisine, "Mısır halkına selamlarımı iletmenizi rica ediyorum. Barışçıl devrimlerini selamlıyoruz. Darbe yönetimi yıkılacak, liderleri hesap verecek." ifadeleriyle karşılık verdi.
- Mursi'den "özgür devrimcilere" mesaj
Askeri darbeyle görevden uzaklaştırılan Cumhurbaşkanı Mursi Haziran 2014’te Mısır halkına yazdığı mesajında, "barışçıl beyaz devrim mücadelesine devam" çağrısında bulundu.
Mursi, sosyal paylaşım sitesi Facebook'taki hesabında yayımlanan mesajında, "Allah şahidimdir. Görevim boyunca yolsuzluk ve suçlarla mücadeleden geri durmadım. Doğrularım da oldu hatalarım da. Ancak bana verdiğiniz emanete ihanet etmedim ve etmeyeceğim. Yıllarımı onların suçlarıyla mücadele için harcadım, yaşadığım müddetçe de mücadeleme devam edeceğim" ifadelerini kullandı.
Mısır halkına "Birlik içinde olun ayrılmayın. Birbirinizle çekişmeyin. Sonra içinize korku düşer ve gücünüz, devletiniz elden gider." çağrısı yapan Mursi mesajında şöyle devam etmişti:
"Ey devrimci halk! Kutsal devrimimize bu büyük zorluklarla mücadele etmeyi takdir eden Allah, Mısır'ın diğer ümmetler karşısında iftihar ettiği kadın, erkek gerçek devrimcileri bu zorluklar için hazırladı. Özgür devrimciler! Barışçıl beyaz devrim yolunda dağ gibi dimdik, titretircesine kararlı yürümeye devam edin. Devrimin en yakın zamanda zaferle sonuçlanacağına inancım tam."
Mursi, cumhurbaşkanlığı seçimini eski Savunma Bakanı Abdulfettah es-Sisi'nin elde etmesine işaret ederek, "Arkanızda duran halk kitleleri, darbenin liderinin atanması tiyatrosundaki sessizliğini dünyaya duyurdu. Dünyadaki özgür halklar yalanlar üzerine inşa edilen bu günahkar darbeci rejimi tanımadı, hiçbir özgür de tanımayacaktır." değerlendirmesinde bulundu.
- “Allah'ın zaferine, davamızın adaletine ve sizlere güveniyorum”
"Özgür devrimcilere", "barışçıl beyaz devrim mücadelesine devam" çağrısında bulunan Mursi, mesajını şöyle tamamlamıştı:
"Mısır'ın devrimci gençleri. Dünyayı kendinize hayran bıraktınız. Siz bugünün, yarının, şimdinin ve geleceğin gençlerisiniz. Hatta siz vatansınız. Azim ve sebatınızla bu devrim sancağını kaldıracağınıza ve onu onurlu zafere ulaştıracağınıza inanıyorum. Devrim, devrim. Sabır, sabır. Şimdiden, bizden sonraki yeni nesillere nasıl sabrederek kazandığınızı, neleri feda ederek bu mücadeleyi kazandığınızı anlatırken görüyorum. Şehitlerin kanı, yaralıların ve tutukluların verdiği mücadele heder olmayacak. Bu, zor bir yol biliyorum ama Allah'ın zaferine, davamızın adaletine ve sizlere güveniyorum."
- Mursi'den Gazze'ye destek mesajı
Seçilmiş Cumhurbaşkanı Mursi ve aynı davada yargılanan sanıklar, 2014’te İsrail'in saldırılarına maruz kalan abluka altındaki Gazze Şeridi’ne destek mesajı verdi.
Ülkede yaşanan darbenin ardından açılan ve kamuoyunda "Hapishaneler baskını" olayı olarak bilinen, Mursi'nin de aralarında bulunduğu 131 kişinin yargılandığı davanın Temmuz 2014’teki duruşmasına katılan Mursi ile diğer sanıklar, duruşma salonuna getirilirken "Lebbeyk ey Gazze (Seninleyiz/ yanındayız Gazze)" şeklinde slogan atarak, darbe karşıtı gösterilerin simgesi haline gelen "Rabia işareti" yaptı.
- “Mursi'nin sağlık durumundan endişe ediyoruz”
Mısır Devrim Konseyi (ERC) Mart 2016’da yaptığı açıklamada, askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Mursi'nin sağlık durumundan endişe ettiklerini duyurdu.
ERC, Mursi'nin o dönem, son 2 duruşmaya katılmamasının ardından, başta Avrupa Parlamentosu olmak üzere uluslararası parlamentolar ve insan hakları örgütlerine yazılı mesaj göndererek, Muhammed Mursi'nin sağlık durumundan endişe ettiklerini bildirdi.
- Mursi'den "Vatanım ve dinim için buradayım" mesajı
Cumhurbaşkanı Mursi, Haziran 2016’da hapishaneden gönderdiği mesajda, 2013’teki askeri darbe ve sonrasındaki uygulamalarla ilgili tutumunun değişmediğini belirtti.
Ailesi tarafından yapılan açıklamada, "Mursi'nin 3 Temmuz 2013 ve sonrasındaki uygulamalar konusundaki tutumu sabittir, değişmemiştir. Mursi, 'Ben sadece vatan ve dinim için buradayım' demekte, sevenlerine selamlarını söylemekte ve vatan için dua etmelerini istemektedir." ifadelerine yer verildi.
- “Duruşma salonundayım ancak gıyaben yargılanır gibiyim”
Mısır'ın demokratik seçimlerle göreve gelen ilk Cumhurbaşkanı Mursi, Kasım 2017’de görülen davada "Cam kafesin içindeki yansımalar başımın dönmesine neden oluyor. İçerideki ışıklandırma sisteminden dolayı gıyaben yargılanır gibiyim." dedi.
Kahire Ceza Mahkemesi'nde görülen 28 sanıklı "Hapishaneler baskını" davasının duruşmasında söz alan Mursi ayrıca mahkeme şartlarını eleştirerek şunları kaydetmişti:
"Duruşma salonundayım ancak gıyaben yargılanır gibiyim. Mahkeme heyetini göremiyorum. Onlar beni görüyor mu bunu da bilmiyorum. Savunma heyetimin neler söylediğini de ancak kesintili şekilde duyabiliyorum. Aylardan beri avukatlarımla da görüşmedim."
Mısır'da 3 Temmuz'daki darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş Cumhurbaşkanı Mursi hakkında daha önce "Mısır devletinin çıkarlarına zarar vermek amacıyla Hamas Hareketi, Lübnan'daki Hizbullah örgütü ve İran Devrim Muhafızları’yla işbirliği" yapmak, "Cumhurbaşkanlığı sarayı önünde protestocuların ölümüyle sonuçlanan şiddet olaylarını teşvik etmek", "devrik Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek rejimine son veren '25 Ocak devrimi' sırasında Vadi Natrun, Ebu Za’bel ve El-Merc hapishanelerinde bulunan binlerce tutukluyu kaçırmak amacıyla saldırı planlamak" suçlamasıyla hakkında dava açılmıştı.
- Mahkeme salonunda vefat etti
Mısır'da askeri darbeyle iktidardan uzaklaştırılan 67 yaşındaki Mursi, "casusluk" suçlamasıyla yargılandığı mahkeme salonunda vefat etmişti.
Muhammed Mursi, eski Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'i istifaya zorlayan 2011 yılındaki halk devriminin ardından 2012'de ülke tarihinde demokratik yollarla göreve gelen ilk Cumhurbaşkanı olmuştu.
Mursi, 3 Temmuz 2013'te dönemin Savunma Bakanı ve ardından Cumhurbaşkanı olan Abdulfettah es-Sisi tarafından gerçekleştirilen askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılmıştı.
GRAFİKLİ - Mursi Savunmalarında Neleri Haykırdı?
Mısır'da demokratik seçimlerle göreve gelen Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, muhakemesi boyunca bazen konuşturulmadı, bazen hakarete maruz kaldı ancak hiçbir zaman cesur tavrından geri durmadı Askeri darbeyle görevden alınan Cumhurbaşkanı Mursi, çıkarıldığı onlarca duruşmada, defalarca idam cezasına ve onlarca yıl hapis cezasına çarptırıldı Mursi, son olarak yüksek güvenlikli Burc ElArab hapishanesinde tek kişilik hücrede tutularak, tamamen dış dünyayla bağlantısı koparılmış, tam bir tecrit altında bırakılmış, hatta birçok defa savunma heyeti ve ailesiyle görüştürülmemişti AA muhabiri Mısır’ın demokratik seçimlerle göreve gelen Muhammed Mursi’nin askeri darbe sonrası çıkarıldığı onlarca mahkemelerdeki öne çıkan açıklamalarını, savunmalarını derledi.
